Συνέντευξη με τον συγγραφέα Γιάννη Καστρίτη

 

Τι γίνεται στην Αθήνα το έτος 2222;

Η ιστορία εκτυλίσσεται σε έναν φανταστικό, μετα-αποκαλυπτικό κόσμο, αν και έμμεσα αναφέρεται επίσης στο σήμερα. Μετά από μια τεράστια οικολογική καταστροφή, οι προνομιούχοι ζουν σε υπέργειες πόλεις-μανιτάρια ενώ ο υπόλοιπος πληθυσμός ζει στοιβαγμένος σε γιγαντιαίες αποθήκες-κοντέινερ που αποκαλούνται υποτιμητικά Κάτω Κόσμος.

Οι άνθρωποι του 2222 έχουν στη διάθεσή τους ρομποτικούς γιατρούς, σερβιτόρους-ανδροειδή, σέρβερ-καθηγητές όπως και ρομποτικό δικαστήριο! Μιλούν για υπερδίκτυο, ολόσφαιρα, επανδρωμένα διαγαλαξιακά ταξίδια και κρουαζιέρες στο διάστημα... Για βιονικά και μικρονευρωνικά εμφυτεύματα αλλά και για τεστ προβλεψιμότητας συμπεριφοράς, κλίμακα ανθρωπίνων συναισθημάτων και πολλά άλλα. Στο πλαίσιο αυτών των προηγμένων επιτευγμάτων και του απόλυτου ελέγχου που συνεπάγονται, μπορούν να υπερηφανεύονται ότι εξάλειψαν την αμαρτία και πως δεν υπάρχει πια έγκλημα (αφού μπορούν να το προβλέψουν και να το αποτρέψουν εξειδικευμένοι, ισχυροί αλγόριθμοι).

Το μυθιστόρημα θέτει έμμεσα το ερώτημα: συμφωνούμε με την κατεύθυνση που παίρνει ο κόσμος μας; Μήπως χρειάζεται μεγαλύτερος έλεγχος στις εφαρμογές της τεχνολογίας και ειδικότερα της τεχνητής νοημοσύνης; Υπάρχουν τρόποι να δράσει κανείς άμεσα; Οι απαντήσεις δεν είναι εύκολες ούτε προσφέρονται έτοιμες αλλά ο αναγνώστης καλείται έμμεσα να τις επεξεργαστεί ο ίδιος.

 

Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης;

Υπήρξαν δύο παράλληλες πηγές έμπνευσης. Από τη μία, ένα ταξίδι στο Ατλάντικ Σίτυ, μια παρηκμασμένη πόλη γεμάτη καζίνο κοντά στη Νέα Υόρκη. Οι επιφανειακά χαρούμενοι και παραδομένοι στην κατανάλωση επισκέπτες, εγκλωβισμένοι με τη θέλησή τους μέσα σε τεράστια εμπορικά κέντρα, μου έδωσαν πολλές ιδέες για να «ζωγραφίσω» τον Κάτω Κόσμο.

Από την άλλη, μου δημιουργεί αντικρυόμενα συναισθήματα η ηττοπάθεια και ο συμβιβασμός ενός μεγάλου κομματιού της ελληνικής (αλλά και της ευρωπαϊκής) κοινωνίας μετά την οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας. Απέναντι σε αυτό το απαισιόδοξο κλίμα, επιχείρησα να δημιουργήσω χαρακτήρες σε ένα φανταστικό μέλλον, πιο σκοτεινό από το παρόν μας, οι οποίοι τολμούν να αντιδράσουν απέναντι στους δυνάστες τους, βγαίνοντας απ΄ την παθητικότητα και ανακαλύπτοντας στην πορεία πολλά για τους ίδιους τους τους εαυτούς.

 

Ιατρική και λογοτεχνία πάνε μαζί;

Ο συνδυασμός τους είναι, ομολογώ, ιδιαίτερα δύσκολο εγχείρημα, καθώς και οι δύο απαιτούν σχεδόν απόλυτη δέσμευση. Δεν είναι τυχαίο ότι άρχισα να δημοσιεύω γραπτά μου μετά το τέλος της ειδικότητάς μου, αφού τα ωράρια της δουλειάς στο νοσοκομείο -λόγω και των εφημεριών- δεν μου άφηναν πολλά περιθώρια.

Η Ιατρική τοποθετείται παραδοσιακά στο μεταίχμιο μεταξύ επιστήμης και τέχνης αλλά στη συγγραφή με ώθησε, μάλλον, η ανάγκη να εκφράσω τη δημιουργικότητά μου σε ένα μη επιστημονικό πεδίο. Ένα πεδίο που προσφέρει μια, σχεδόν χωρίς όρια, ελευθερία έκφρασης.

 

Ποια είναι η Δανάη;

Το μυθιστόρημα έχει στην πραγματικότητα δύο πρωταγωνιστές, τη Δανάη και τον Ερμή. Η Δανάη είναι μια παρορμητική νεοαριστοκράτισσα, κόρη ενός ισχυρού άρχοντα των Μανιταριών (όπως αποκαλούνται οι υπέργειες υπερσύγχρονες πόλεις). Ο Ερμής είναι ένας πεισματάρης κι οξύθυμος φοιτητής που ζει στον Κάτω Κόσμο. Οι δυο νέοι συναντιούνται στα πλαίσια μιας φοιτητικής εργασίας της Δανάης και παρασύρονται στη δίνη ενός απαγορευμένου έρωτα. Κοινό τους στοιχείο είναι μια μεγάλη ευαισθησία αλλά και η θέλησή τους να παλέψουν ενάντια στην αδικία, όσο κι αν αυτό μοιάζει παράλογο. Οι τύχες τους αλληλοπλέκονται προοδευτκά με τις τύχες των αντίθετων κόσμων τους που θα βρεθούν σε σύγκρουση μεταξύ τους.

Τι ρόλο παίζει ο έρωτας στο βιβλίο σας;

Όταν μπαίνει κανείς στην διαδικασία να αφηγηθεί μια ιστορία, ο έρωτας θα κάνει αργά ή γρήγορα αναπόφευκτα την εμφάνισή του. Στο Αθήνα 2222, ο έρωτας υιθετεί έναν ρόλο απελευθερωτικό. Πέρα από τα ρομαντικά στοιχεία της ιστορίας, νομίζω ότι κεντρικό θέμα της είναι ο έρωτας για την ελευθερία, τον σεβασμό και την αλήθεια.

Το βιβλίο σας πιστεύετε ότι είναι δυστοπικό;

Παρά τα δυστοπικά στοιχεία του φουτουριστικού περιβάλλοντος του μυθιστορήματος, ο καθένας θα βρει και τα συστατικά μιας  δυνητικής «ευτοπίας». Ο στόχος μου εξαρχής ήταν να στείλω ένα αισιόδοξο μήνυμα στους αναγνώστες αλλά και στον ίδιο μου τον εαυτό. Η πλοκή έχει ως αφετηρία μια πρόβλεψη για το μέλλον που δεν θέλει να επιβεβαιωθεί.

 

Πως είναι να ταξιδεύετε συνέχεια;

Μακάρι να ταξίδευα συνέχεια... Το ταξίδι, όπως και να’χει, είναι μια διαδικασία που με θρέφει και με εμπνέει. Με βοηθάει να παίρνω μια σχετική απόσταση από την καθημερινότητα, η οποία στην κεντρική Ευρώπη, αξίζει να σημειωθεί, τείνει να είναι προβλέψιμη. Μεγάλωσα στο Δίστομο, ένα χωριό 3000 κατοίκων κοντά στον Παρνασσό, και θυμάμαι ότι, από την παιδική μου ηλικία, ξεκινούσα συχνά με τους φίλους μου για να εξερευνήσουμε τα γύρω βουνά. Σαν να ήθέλα να ανακλύψω τι υπάρχει πιο πέρα από τις κορυφογραμμές που έκλειναν τον ορίζοντα.

Αυτή η τάση εξερεύνησης νομίζω δεν με έχει εγκαταλείψει αλλά αναζητά περισσότερο την ανθρώπινη ποικιλομορφία. Το να γνωρίζει κανείς διαφορετικούς τρόπους ζωής, γλώσσες και συνήθειες, τον βοηθάει, νομίζω, να συναντάει πιο πλέρια τον εαυτό του αλλά και τα τυφλά σημεία του πολιτισμικού του πλαισίου.

Ποιο είναι το πιο δυνατό σημείο στο βιβλίο σας;

Σύμφωνα με σχόλια πολλών αναγνωστών, μάλλον η συνάντηση του Ερμή με μια Τεχνητή Υπερνοημοσύνη, ως συνάντηση του ανθρώπου με μια μηχανή που θέλει να τον ξεπεράσει. Δεν θέλω βέβαια να κάνω σπόιλερ... Γενικότερα, ελπίζω το μεράκι και η ευχάριστη εμπειρία που έζησα γράφοντας το Αθήνα 2222, να μπορέσει να μεταδοθεί και στους αναγνώστες.

Τι σας λένε πιο συχνά οι αναγνώστες;

Ότι το βιβλίο τους ταξίδεψε κι αυτό είναι για μένα το πιο πολύτιμο κι ευγενικό σχόλιο. Σχολιάζουν επίσης συχνά ότι το μέλλον που περιγράφεται θα μπορούσε να είναι ορατό πολύ νωρίτερα από το 2222.

Ποιο είναι το μότο της ζωής σας;

Carpe diem, με την έννοια ζήσε τη μέρα σου, ζήσε τη στιγμή.

Στείλτε το δικό σας μήνυμα στους αναγνώστες του blog.

Το δικό μου μήνυμα; Αξίζει να αγωνίζονται για ό,τι θεωρούν δίκαιο ακόμη κι αν οι συνθήκες δεν είναι ευνοϊκές και όλα μοιάζουν εναντίον τους. Ανεξαρτήτως αποτελέσματος, θα βγουν κερδισμένοι και δυνατότεροι στο τέλος.  Κάπως σαν τη Δανάη και τον Ερμή.

Σας ευχαριστώ πολύ για το χρόνο σας.