ΑΦΙΕΡΩΜΑ | ΤΖΑΚ ΛΟΝΤΟΝ | ΕΚΔΟΣΕΙΣ Σ. Ι. ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ | ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

 

O Τζακ Λόντον γεννήθηκε το 1876 στο Σαν Φρανσίσκο, εξώγαμο τέκνο της Φλώρας Γουέλμαν και ενός περιπλανώμενου αστρολόγου, του Γουίλιαμ Χένρυ Τσέηνυ. Την ίδια χρονιά, η μητέρα του παντρεύτηκε τον Τζων Λόντον, χήρο με δύο κόρες, που έδωσε στο εξώγαμο αγόρι το επώνυμό του και το όνομα Τζων Γκρίφιθ. Το 1891 ο Τζακ Λόντον άφησε το σχολείο και έπιασε δουλειά σε εργοστάσιο, το 1892 υπηρέτησε αξιωματικός στην ακτοφυλακή του Σαν Φρανσίσκο, και το 1893, έπειτα από έξι μήνες ταξίδι στον Ειρηνικό με τη σκούνα Σόφι Σάδερλαντ, κέρδισε το πρώτο βραβείο μιας τοπικής εφημερίδας “για το καλύτερο περιγραφικό άρθρο” με θέμα έναν τυφώνα στις ακτές της Ιαπωνίας. Το 1895 επιστρέφει στο σχολείο, και το 1896 μπαίνει στο Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα και στο πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϋ, όπου μένει μόνο ένα εξάμηνο. Τα δύο επόμενα χρόνια τον βρίσκουν στην Αλάσκα, απ’ όπου αρχίζει να ασχολείται επαγγελματικά με το γράψιμο. Το 1902 περνά από το Λονδίνο, αλλά το 1904 τον βρίσκει στις θάλασσες της Κορέας και της Ιαπωνίας, ανταποκριτή του ρωσο-ιαπωνικού πολέμου. Λίγο αργότερα (1906) θα γίνει ανταποκριτής ενός άλλου συγκλονιστικού γεγονότος: του σεισμού που ισοπεδώνει το Σαν Φρανσίσκο. Τα επόμενα χρόνια περνούν με γράψιμο και ταξίδια στη Χαβάη, στην αποικία των λεπρών του Μολοκάι, στην Ταϊτή, στα νησιά Φίτζι, αλλά και στη Βόρειο Καλιφόρνια, πάνω σε άμαξα με τέσσερα άλογα. Όλα τα σπουδαία έργα του γεννιούνται καθ’ οδόν, μαζί με πολύ ποτό και τροπικές αρρώστιες, ώσπου το 1916 πεθαίνει από ουραιμία, σύμφωνα με την ιατρική γνωμάτευση της εποχής, ενώ η εκδοχή της αυτοκτονίας ανακινείται είκοσι δύο χρόνια αργότερα από τον Ίρβινγκ Στόουν. Λίγο πριν την ίδια χρονιά, έχει παραιτηθεί από το Σοσιαλιστιικό Κόμμα “επειδή έχει πια χάσει την αγωνιστική του φλόγα και δεν ασχολείται διόλου με την πάλη των τάξεων”.

 

«Επανάσταση»

Σ’ αυτή τη συλλογή διηγημάτων, ο Λόντον καταπιάνεται κυρίως με τα κοινωνικά προβλήματα της εποχής του, που τόσο τον καίνε, και που δεν παύουν να είναι πάντα επίκαιρα. Μαχητικός και συνάμα ρομαντικός, παρουσιάζει τους ήρωες του με μια συναισθηματική φόρτιση, τοποθετώντας τους ταυτόχρονα στο κοινωνικό σύνολο. Τα διηγήματα του βγαίνουν από καθαρά προσωπικές εμπειρίες, γι’ αυτό και διακρίνονται για τη ζωντάνια και το δυναμισμό τους.

 

Ο Τζακ Λόντον εκθέτει τις απόψεις του μέσα από περιπετειώδεις ιστορίες, που δε στερούνται σε ρεαλισμό και σκληρότητα. Περιγράφει με τρόπο σπαραχτικό την κοινωνική αδικία, τη βαναυσότητα της ζωής, αλλά κι αυτής της ίδιας της ανθρώπινης φύσης, μιλάει για τους απελπισμένους, γι’ αυτούς που είναι καταδικασμένοι να ζουν στη μιζέρια, και για τον αγώνα τους να επιβιώσουν.

 

Τα κοινωνικά του δοκίμια είναι καλά διαρθρωμένες αναλύσεις, σύντομες μα δηκτικές μομφές πάνω στην κοινωνική ηθική και την οικονομία.

«Η κοιλάδα του φεγγαριού»

 

 

 

Ο Μπίλυ και η Σάξον είναι ένα ζευγάρι που πασκίζει -όπως όλοι μας- ν’ ανακαλύψει τη δική του Εδέμ.

 

Παγιδευμένοι στο βιομηχανικό γκέτο της απάνθρωπης μεγαλούπολης και κυνηγημένοι από τον εφιάλτη της ανεργίας και του αβέβαιου μεροκάματου, θα γνωρίσουν την κοινωνική αδικία, την αναλγησία των αφεντικών και θα βρεθούν μες στη δίνη των απεργιακών κινητοποιήσεων του νεογέννητου εργατικού κινήματος.

 

Στο μεγάλο αυτό λυρικό μυθιστόρημα, όπου οι δυο ήρωες επιστρέφουν στη φύση για να βρουν το ιδανικό αραξοβόλι, εξυμνείται η φυσική ζωή, η ανθρώπινη αξιοπρέπεια και καταγγέλλεται η καπιταλιστική εκμετάλλευση.

 

 

«Η κόρη του χιονιού»

 

 

Πρόκειται για το ωραιότερο ερωτικό μυθιστόρημα του Τζακ Λόντον, πλαισιωμένο με όλες τις τρομακτικές περιπέτειες που ο συγγραφέας έζησε ως χρυσοθήρας στην Αλάσκα, κάτω από αβάσταχτες καιρικές συνθήκες. Η Φρόνα, η ηρωίδα, παρασύρεται από έναν δειλό γυναικοκατακτητή, στο τέλος όμως θα θριαμβεύσει κάποιος άλλος, γενναίος και ενάρετος. Η πλοκή είναι εξαιρετική και διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη.

 

Στο βιβλίο επίσης παρελαύνουν όλοι εκείνοι οι αξέχαστοι τύποι της παλιάς ηρωικής και ρομαντικής Αμερικής.

 

«Η μικρή κυρία του μεγάλου σπιτιού»

 

 

Δυναμικός, ατρόμητος, φιλόδοξος και ανικανοποίητος ο Ντικ Φόρεστ, έπειτα από πολύχρονη περιπλάνηση γυρίζει στην Καλιφόρνια, όπου μέσα σε λίγο καιρό κατορθώνει να γίνει ο πάμπλουτος “ηγεμόνας” της περιοχής. Το καμάρι του είναι η γυναίκα του, η πανέμορφη Πόλα, “η μοναδική γυναίκα στον κόσμο”.

 

Η τύχη όμως θα παίξει ένα πολύ άσχημο παιχνίδι στον Ντικ. Ο Έρωτας “που αφήνει τα χνάρια του στους λόφους” θα γίνει η αιτία να γκρεμιστεί όλη η ευτυχία του αφήνοντας αιμάσσουσες πληγές στην καρδιά του. Κι εκεί που θεωρούσε τον εαυτό του απρόσβλητο, κατρακυλάει σε απύθμενο χάος, παρασύροντας την υπεροψία του και συντρίβοντας την αστραφτερή εικόνα του εαυτού του.

 

“Είμαι πολύ περήφανος για τη ‘Μικρή Κυρία του Μεγάλου Σπιτιού’”, έγραφε ο Τζακ Λόντον. “Είναι ένα μυθιστόρημα εντελώς καινούριο και διαφορετικό απ’ ό,τι έχω γράψει ως τώρα...”

 

«Η σιδερένια φτέρνα»

 

 

Η μεγαλοφυία του Τζακ Λόντον δημιούργησε το προφητικό μυθιστόρημα “Η σιδερένια φτέρνα” -ένα δριμύ “κατηγορώ” εναντίον της ολιγαρχίας, με απόλυτη πίστη στην αναπόφευκτη σοσιαλιστική αλλαγή.

 

Εικονίζοντας τους αγώνες των καταπιεζομένων, ξεσκεπάζει το αδίστακτο πρόσωπο της άρχουσας τάξης και της εκκλησίας, όταν πρόκειται για δέματα κοινωνικής ισότητας και δικαιοσύνης. Επίσης, μέσα από το αγωνιστικό αυτό έργο του Τζακ Λόντον ξεπηδούν δύο ωραίες ηρωικές μορφές, δεμένες με ιδανική αγάπη: ο Έρνεστ Έβερχαρντ και η γυναίκα του ΈιΒις.

 

Η “Σιδερένια Φτέρνα” είναι το μοναδικό αμερικανικό μυθιστόρημα που συμπεριέλαβε ο Μπουχάριν στην ολοκληρωμένη βιβλιογραφία του για τον κομουνισμό και το πρώτο κατηγορητήριο κατά του καπιταλισμού στις Ηνωμένες Πολιτείες.

 

«Ιστορίες φαντασίας»

 

 

 

 

Ως συγγραφέας, ο Τζακ Λόντον είναι πιο γνωστός για τις ιστορίες του που διαδραματίζονται στο μακρινό Βορρά και τοποθετούνται γύρω στα 1897, τότε που οι χρυσοθήρες κατέκλυζαν το Κλόνταϊκ. Όμως ο Τζακ Λόντον από πολύ νέος ενδιαφέρθηκε και για την επιστημονική φαντασία.

 

Οι “Ιστορίες φαντασίας” είναι η πρώτη ανθολογία με ιστορίες φαντασίας, επιστημονικής και μη, του Τζακ Λόντον. Οι ιστορίες αυτές ξεκινούν απ’ τους ανθρώπους των σπηλαίων και καταλήγουν σε επισκέψεις διαστημοπλοίων. Επίσης, περιλαμβάνουν λαϊκά αφηγήματα, όπως “Η δεύτερη νιότη του Ταγματάρχη Ράθμποουν”, αλλά και αληθινά αριστουργήματα, όπως “Ο Κόκκινος”, του εξαιρετικού συγγραφέα φαντασίας, επιστημονικής και μη, Τζακ Λόντον.

 

«Μάικελ Το σκυλί του τσίρκου»

 

Ένα από τα πιο συγκλονιστικά και συγκινητικά μυθιστορήματα του μεγάλου αμερικανού συγγραφέα.

 

Ο Τζακ Λόντον, με αφορμή την παθολογική αφοσίωση ενός σκυλιού στον αφέντη του και την αγάπη του ανθρώπου για το έξυπνο ζωντανό του, σκιαγραφεί σε βάθος πρόσωπα και κοινωνικές καταστάσεις, αναλύει χαρακτήρες, κάνει οξείες ψυχολογικές παρατηρήσεις, ζωγραφίζει με το χρωστήρα ικανότατου ζωγράφου σκηνές από τη ζωή ανθρώπων και ζώων στο τσίρκο, ξεσκεπάζοντας συγχρόνως τις απάνθρωπες μεθόδους που χρησιμοποιούν οι εκγυμναστές άγριων θηρίων, προκειμένου να κάνουν αυτά τα ζώα άβουλα όντα στα δικά τους χέρια.

 

Πηγαία δημιουργική ορμή, αυθόρμητο ανάβλυσμα, ποίηση και φαντασία και προπαντός ανθρωπιά - να με λίγα λόγια ό,τι χαρακτηρίζει το αριστούργημα τούτο του Τζακ Λόντον.

 

«Μάρτιν Ήντεν»

 

 

Ο Μάρτιν Ήντεν, ένας αγράμματος νεαρός από το Σαν Φρανσίσκο, θέτει ως στόχο του την πνευματική και κοινωνική του άνοδο. Μαθαίνει πώς να γκρεμίζει τα εμπόδια που υψώνονται μπροστά του· υπόδειγμα αγωνιστικότητας, θέλησης για επιτυχία και επιμονής, αντέχει ακόμα και την έλλειψη πίστης που η αγαπημένη του εκφράζει για το ταλέντο και τις δυνατότητές του. Κερδίζει το στοίχημα και κατακτά το στόχο του. Όμως, στο αποκορύφωμα της συγγραφικής του δόξας γκρεμίζεται. Γιατί;...

«Με τους πειρατές του Αγίου Φραγκίσκου»

 

Εμπνευσμένο από την πολυτάραχη παιδική ηλικία του ίδιου του Τζακ Λόντον, που γνώρισε τη δυστυχία, την καταπίεση και τον κόσμο των παρανόμων στο βυθό της κοινωνίας του Αγίου Φραγκίσκου όπου μεγάλωσε, το βιβλίο αυτό είναι ένα από τα πραγματικά διαμάντια της τόσο εκτεταμένης συγγραφικής παραγωγής του προοδευτικού αυτού Αμερικανού συγγραφέα.

 

Πρόκειται για την τετραήμερη περιπέτεια ενός πλουσιόπαιδου, που το σκάει από το σπίτι του για να “πάει στη θάλασσα” και συναντά τον άπονο κόσμο των “Πειρατών του Κόλπου του Αγίου Φραγκίσκου”, των απόβλητων της κοινωνίας, εκείνων που ζουν τη σκληρή ζωή όσων δεν προστατεύονται από τα προνόμια του πλούτου και της άρχουσας τάξης. Με το βιβλίο του αυτό ο Λόντον προσπάθησε να ευαισθητοποιήσει τις παιδικές συνειδήσεις στα προβλήματα της κοινωνικής αδικίας.

 

«Ο αλκοολικός»

Ο “Αλκοολικός” του Τζακ Λόντον είναι ένα παράξενα μεικτό είδος λογοτεχνήματος: Εξομολόγηση για να λυτρωθεί ο συγγραφέας από ενοχές, αυτοβιογραφία για προσωπική του ικανοποίηση, τεκμήριο διαμαρτυρίας για τα δικαιώματα των προλετάριων της Αμερικής, κοινωνιολογικό δοκίμιο γύρω από τον κόσμο του λιμανιού και των μπαρ, πρόγραμμα για τη θεραπεία και την αναμόρφωση των αλκοολικών, έργο τέχνης. Είναι ένα απ’ όλα, όλα μαζί ή λίγο απ’ όλα.