Βιβλιοπρόταση | Παναγιώτης Κουρούπης | Το Δέντρο στο Νοσοκομείο με τις Μαριονέτες | Εκδόσεις Γκοβόστη

 

Ένα παράξενο παιδί μεγαλώνει σε μια γκρίζα χώρα του Βορρά, κρύβοντας απ' όλους το μυστικό του: ένας κήπος γεμάτος τραγούδια μεγαλώνει μέσα του. Η ζωή φαίνεται σκοτεινή μέχρι τη στιγμή που θα συναντήσει μια μαριονέτα, και τότε, ένας νέος συναρπαστικός κόσμος ανοίγεται μπροστά του, εκείνος του ταξιδευτή και του έμπιστου συνομιλητή των δέντρων και των ξύλινων ψυχών. Είναι ο Μεγάλος Πόλεμος που θα χωρίσει τη ζωή του στα δύο, και η αναζήτηση των ξύλινων πλασμάτων θα τον φέρει στην πόλη που ονειρεύτηκε: τη Βενετία. Κι εκεί, στο πρώτο Γκέτο της ανθρωπότητας, σχίζει το πέπλο του κόσμου, συναντώντας το πεπρωμένο του και αποκαλύπτοντας κρυμμένες αλήθειες για ξύλινες και ανθρώπινες μαριονέτες. Έχει ήδη αρχίσει να σώζει κατεστραμμένα ξύλινα κορμιά στο απόκοσμο Νοσοκομείο για τις Μαριονέτες, όταν αρχίζει η μεταμόρφωσή του σε κάτι που ο ίδιος ποτέ δεν φαντάστηκε, αλλά που φαίνεται πως ήταν από πάντα. Όμως, στους δρόμους της σκοτεινής Ευρώπης άλλες, ανθρώπινες μαριονέτες, κάνουν την εμφάνισή τους. Κάπου ανάμεσα στη φασιστική λαίλαπα, στον διωγμό των Εβραίων και στην Όπερα του Φοίνικα, το πρώτο και τελευταίο Δέντρο της Βενετίας, κρατώντας ένα μαύρο μαντολίνο φτιαγμένο από τα χέρια του ίδιου του Στραντιβάρι, περιστοιχισμένο από τον ξύλινο στρατό του, θα δώσει τη μεγάλη μάχη για το Φως. Ένα φιλοσοφικό παραμύθι μαγικού ρεαλισμού, για τον πόλεμο, το απρόσιτο βάθος της ανθρώπινης φύσης, τα παράξενα παιδιά και την παντοδυναμία της μουσικής.

 

 

 «Ο Εξόριστος των πουλιών και των δέντρων, ο Τραγουδιστής των αστεριών, το Παιδί του Ξύλου, ο Αδερφός του Μαύρου Μαντολίνου, ο Φοίνικας. Έχω πολλά ονόματα. Αλλά ακούω μόνο όταν με φωνάζουν αδερφό τους οι μαριονέτες που με διάλεξαν να γίνω το Δέντρο τους. Σε ονοματίζει μόνο όποιος καταλαβαίνει πού να ψάξει να βρει το αληθινό σου όνομα. Κι εκεί, στην Καμπάνα κάτω από την Καμπάνα, για πρώτη φορά βρήκα τον χρόνο και την ευκαιρία να φτάσω τόσο κοντά, ώστε να γνωρίσω τον δικό τους βαθύτερο ήχο της ψυχής, εκείνον που με συγκινούσε ξεχωριστά στην καθεμιά τους· την αληθινή τους υπογραφή στον χώρο και στον χρόνο. Μια, μόνη, πηγή μας γεννάει όλους, το ίδιο υλικό, πίσω από την ύλη, το ζωοποιό Μηδέν. Από τη στιγμή που το έμαθα, πολύ γρήγορα κατάλαβα πως, σε έναν κύκλο ομοειδών πλασμάτων, μας χαρακτηρίζει περισσότερο εκείνο που δεν είμαστε, παρά εκείνο που είμαστε. Κάθε μια από τις μορφές τους είχε βρει την ψυχή της μόνο όταν στάθηκε δίπλα στη δική μου ψυχή − και τη νεοσύστατη φλόγα τους την σαρκώθηκαν μόνο από τα δικά μου χέρια».

 

Κάθε φορά που πιάνω ένα μεγάλο σε όγκο βιβλίο στα χέρια μου αρχίζει ένα καρδιοχτύπι που δεν μπορώ να το ελέγξω. Φοβάμαι ότι δεν θα τα καταφέρω να το φτάσω μέχρι το τέλος. Όχι επειδή το βιβλίο δεν θα είναι καλό αλλά επειδή θα πρέπει να αναμετρηθώ με τις αντοχές μου. Το συγκεκριμένο βιβλίο με το που ξεκίνησα να το διαβάζω δεν μπορούσα να το αφήσω από τα χέρια μου. Οι υπόλοιποι της παρέας έκαναν βουτιές και απολάμβαναν τη θάλασσα κι εγώ για ώρες ήμουν απορροφημένος στην ανάγνωση αυτού του εξαιρετικού βιβλίου το οποίο σας το προτείνω ανεπιφύλακτα για τους λόγους που θα μάθετε αμέσως.   

Πρόκειται για το πρώτο βιβλίο του συγγραφέα. Ένα σπάνιο μυθιστόρημα μαγικού ρεαλισμού με Ευρωπαϊκό προσανατολισμό που επιλέγει να οικοδομήσει ένα κλίμα ιδιότυπο ακροβατώντας μεταξύ ιστορικού μυθιστορήματος και της λογοτεχνίας του φανταστικού. Ο συγγραφέας καταφέρνει και τα συνδυάζει όλα αυτά μαζί χωρίς κανέναν ιδιαίτερο βαθμό δυσκολίας.

Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση – κατανοητή και χωρίς βαρύγδουπες εκφράσεις - επιλέγεται συνειδητά για να αποδώσει τις λεπτές αποχρώσεις του ψυχισμού ενός πολύπλοκου ήρωα καθόλου συνηθισμένου και εντελώς ιδιαίτερου.

Η γραφή του συγγραφέα  πρωτότυπη με χαρακτηριστικές λυρικές νότες διαμορφώνει ένα κλίμα αυθεντικό της εποχής και επιτρέπει έναν εξομολογητικό τόνο αφήνοντας τον αναγνώστη να εντοπίσει συγγένειες και να ταυτιστεί με τον ήρωα.

Αυτό σε συνδυασμό με τις αναφορές στη μουσική μέσα από την ιδιαίτερη σχέση του ήρωα της ιστορίας με το «Τραγούδι» κάνει την ανάγνωση του βιβλίου μια άκρως ενδιαφέρουσα εμπειρία από την άποψη μάλιστα ότι συχνά η αφήγηση συνοδεύεται από μουσικές με τη μορφή σάουντρακ.

Αυτή η πολυεστερική εμπειρία δεν εξαντλείται στη σχέση του ήρωα με τη μουσική αλλά εντείνεται κυρίως στην εικονοποιητική δύναμη της αφήγησης.

Ο συγγραφέας επιλέγει να παρουσιάζει την ιστορία ως ένα γραμμικό συνεχές χαρακτηριστικών πινάκων τοποσήμων και γνωστών μνημείων της Βενετίας επιλέγοντας ως σκηνικό της βάσης του την πόλη των δόγηδων που σταδιακά μετατρέπεται στο πεδίο της τελικής σύγκρουσης του καλού και του κακού.

Η γραφή αγαπάει ιδιαιτέρως να κινείται σε ένα πραγματικό σλάλομ μεταξύ αφηγηματικών τεχνικών επιτρέποντας στον αναγνώστη να προσεγγίσει την αφήγηση πολυπρισματικά.

Είναι δύσκολο να εντοπίσουμε συνάφειες η διακειμενικές αντηχήσεις στον κύριο ήρωα του βιβλίου και στις ιδιαίτερες ικανότητές του. Πρόκειται για μια εντελώς πρωτότυπη περσόνα που η παρουσία του θα προκαλέσει και τον μυημένο αναγνώστη αλλά και τον άνθρωπο που επιλέγει να αναζητήσει τη συγκίνηση και το συναίσθημα στην ανάγνωση. Ένας ήρωας που αρνείται την ανθρώπινη φύση, την ενηλικίωση επιλέγοντας έναν δρόμο χωρίς ελπίδα.

Κλείνοντας δεν είναι ένα βιβλίο εποχής – παραλίας για παράδειγμα -  με μεγάλο του ατού τη χαρακτηριστική του ικανότητα να δημιουργεί ένα απλωμένο ζωντανό ιδιαίτερο σύμπαν όπου όλα φαίνονται ρεαλιστικά και τα πιο χαρακτηριστικά υπερφυσικά του στοιχεία παρουσιάζονται ως οργανικά τμήματα ενός δυνητικού παρελθόντος.

Θέλω να δώσω τα θερμά μου συγχαρητήρια στον συγγραφέα και να τον ευχαριστήσω ολόψυχα για αυτό το μαγικό λογοτεχνικό ταξίδι που τόσο απλόχερα μου πρόσφερε…