Συνέντευξη με τη συγγραφέα Νεκταρία Αναστασιάδου

 

«στα Πόδια της Αιώνιας Άνοιξης» είναι ο τίτλος του νέου σας μυθιστορήματος που κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες. Μιλήστε μας γι’ αυτό.

Το μυθιστόρημα είναι η ιστορία της Πολίτισσας Αθηνάς Αρζουχαλτζή. Η Αθηνά, γεννημένη στην Κωνσταντινούπολη, έζησε τα Σεπτεμβριανά, κάμποσους αρραβώνες και έρωτες, τις απελάσεις του 1964, και μερικούς χούντες. Η ιστορία τοποθετείται στο 2016,  χρονιά που υποσχέθηκε, σαράντα χρόνια πριν, να συναντηθεί με τον Ραφαήλ, έναν παλιό εραστή από τον οποίο δεν έχει λάβει ποτέ νέα. Αναμένοντας το ραντεβού, η Αθηνά μπλέκεται σε δολοπλοκίες και καυγάδες, βάζει σε κίνδυνο όλες τις φιλίες της, και αγωνίζεται να απελευθερωθεί από κουρασμένες προκαταλήψεις. Ματιές στην ιστορική και σύγχρονη Πόλη πασπαλίζονται με στοχασμούς για το γέρασμα, τη μοναξιά, τον έρωτα, αλλά και την κουζίνα. Το βιβλίο είναι ουσιαστικά μια λογοτεχνική εκδήλωση αγάπης προς τους ελεύθερους ανθρώπους όλου του κόσμου.

Η Αθηνά είναι μια πληθωρική και ασυμβίβαστη Πολίτισσα. Τι σας δυσκόλεψε ώστε να ολοκληρώσετε τον χαρακτήρα της;

Η Αθηνά είναι ο μοναδικός χαρακτήρας που δεν με δυσκόλεψε σχεδόν καθόλου, αν και εκείνη δυσκολεύει αρκετά τον περίγυρό της. Βγήκε από μέσα μου έτσι όπως είναι, με την τρέλα της, τη σοφία της και την ισχυρογνωμοσύνη της. Μόνο ως προς τις αντισημιτικές της ιδέες προβληματίστηκα. Ήθελα να δώσω το πορτρέτο μιας συμπαθητικής γυναίκας, που έχει όμως και απεχθείς ιδέες, πράγμα που θέλει λεπτή μεταχείριση, ώστε να μην γένει συνολικά αντιπαθής η Αθηνά. Στην Ελλάδα ακούμε συχνά τους ανθρώπους να μιλούν εναντίον των Εβραίων, αλλά πόσες φορές είμαστε σε θέση να ρισκάρουμε μια φιλία ή άλλη σχέση, όπως κάμνει η Νίνα στο μυθιστόρημα, για να ταχθούμε απέναντι στον αντισημιτισμό;

Το βιβλίο είναι γραμμένο σε Πολίτικη διάλεκτο. Πώς το καταφέρατε αυτό;

Το πολίτικο ιδίωμα είναι αυτό που ακούγω στην κοινωνία που ζω, και αυτό που μιλώ στην καθημερινή μου ζωή. Αλλά επίσης, για να είναι φυσικό το βιβλίο, δεν μπορούσε να γραφεί αλλιώς. Ένα βιβλίο του οποίου η ιστορία εκτυλίσσεται  στην Κωνσταντινούπολη, με Πολίτες χαρακτήρες, πρέπει να είναι γραμμένο στα πολίτικα. Πάντα απορώ πώς οι Έλληνες δέχουνται κρητικά μυθιστορήματα στα αθηναίικα, κυπριακά μυθιστορήματα στα αθηναίικα, νησιώτικα και βορειοελλαδίτικα μυθιστορήματα στα αθηναίικα. Οι άνθρωποι δεν μιλούνε κεντρικά ελληνικά σε όλη την Ελλάδα, όσο και αν υπάρχει προσπάθεια θεσμική και κοινωνική να επιβληθούν τα κεντρικά ως τα αυθεντικά ελληνικά. Τα περισσότερα ελληνικά βιβλία των οποίων η ιστορία συμβαίνει εκτός Αθηνών ηχούνε ψεύτικα, σαν λονδρέζικα βιβλία που γραφτήκανε στα νεοϋορκέζικα. Ένα βιβλίο πρέπει να γράφεται στο ιδίωμα ή στη διάλεκτο των χαρακτήρων του.

Οι ήρωες και οι ηρωίδες της ιστορίας είναι ξεχωριστοί και δεν μοιάζουν μεταξύ τους. Ταυτίζεστε με κάποια και γιατί;

Ταυτίζουμαι με όλους τους κύριους χαρακτήρες μου σε κάποια σημεία. Έγραψα τα πρώτα draft της Αιώνιας Άνοιξης πριν πεθάνει ο πατέρας μου. Τότες δεν είχα ιδέα ότι θα μιλούσα με το πνεύμα του, όπως μιλεί η Αθηνά με τον Αβραάμ. Τώρα κάθε φορά που γαβγίζει το σκυλί μου επίμονα από το πουθενά, λέγω «Καλώστονα τον μπαμπά». Μάλιστα, στο πνευματοσοχμπέτι μοιάζω απόλυτα με την Αθηνά.

Καθώς διάβαζα το βιβλίο σας ταξίδεψα στην Πόλη. Ήταν σαν να βρισκόμουν εκεί. Εσείς βρισκόσασταν εκεί κατά τη διάρκεια της συγγραφής;

Μνίσκω μονίμως στην Πόλη. Εδώ ήμουνα και όταν έγραψα Στα Πόδια της Αιώνιας Άνοιξης, και εδώ θα είμαι για τα επόμενα βιβλία.

Πιστεύετε ότι αξίζει να περιμένεις έναν μεγάλο έρωτα για τόσα πολλά χρόνια;

Μάλλον θα σας απογοητεύσω με την απάντησή μου. Πιστεύω ότι ο σεβασμός είναι πιο σπουδαίος από τον έρωτα, αν και η έλξη πρέπει οπωσδήποτε να υπάρχει. Ο σεβασμός μπορεί να γεννήσει αγάπη και έρωτα, ενώ ο έρωτας σπάνια γεννάει σεβασμό και αγάπη. Επίσης, δεν πιστεύω ότι είναι πραγματικός έρωτας οι καταιγίδες ορμονών, όπως τις βλέπουμε σε ταινίες και ρομάντζα. Οι γονείς της Αθηνάς, ο Αβραάμ και η Ευτυχία, είχανε σέβας μεταξύ τους· κατά συνέπεια, είχανε ισχυρό γάμο και αληθινή αγάπη, ίσως και έρωτα, μέχρι το τέλος.

Έχετε βραβευτεί στο παρελθόν. Θυμάστε εκείνη τη στιγμή; Πώς αισθανθήκατε;

Έμαθα ότι πήρα το πρώτο βραβείο στο «Ζωγράφειον Αγώνα» ενώ καθούμουνα σε ένα εστιατόριο στο Σύνταγμα. Είχα πάει στην Αθήνα για κάποιες δουλειές, και με κάλεσε από την Κωνσταντινούπολη ο κύριος Γιάννης Δεμιρτζόγλου, ο διευθυντής του Ζωγραφείου Λύκειου, να με ενημερώσει. Τα χαμπέρια ήτανε πιο γλυκά από τη σοκολατόπιτα που έτρωγα εκείνη τη στιγμή. Επίσης, αυτό ήτανε σημάδι για μένα ότι έπρεπε να συνεχίσω να γράφω πολίτικα, γεγονός που εκτίμησε ιδιαίτερα το Πανεπιστήμιο της Iowa, όπου θα είμαι Writer in Residence αυτό το φθινόπωρο.

Ένα αγγλόφωνο βιβλίο σας γνώρισε μεγάλη επιτυχία και απέσπασε διθυραμβικές κριτικές. Το περιμένατε;

Έκαμα πέντε χρόνια να γράψω το A Recipe for Daphne και ύστερα έκαμα άλλα πέντε για να εύρω εκδότη. Απολύτως τίποτες που έκαμα δεν ήρθε εύκολα. Δεν περιμένω τίποτες έτοιμο δηλαδή, αλλά κυνηγώ τα πάντα. Βάζω όλες μου τις δυνάμεις και στη γραφή και στην προώθηση των βιβλίων μου. Οι συνθήκες έκδοσης είναι παγκοσμίως δύσκολες. Αν ένα βιβλίο δεν πάει καλά, μπορεί να είναι το τελευταίο σου. Η συγγραφή είναι εργασία που θέλει απόλυτη αφοσίωση σε όλα τα στάδιά της.

Πόσο εύκολο είναι να κάνετε διεθνή καριέρα;

Δεν είναι καθόλου εύκολο να κάμνει κανείς διεθνή καριέρα. Αν και ο κόσμος των εκδόσεων είναι θεόκλειστος στην Ελλάδα, έχω την εντύπωση ότι οι Έλληνες εκδότες είναι πιο δραστήριοι στην προώθηση από ό,τι εκείνοι του εξωτερικού. Οι Εκδόσεις Παπαδόπουλος στηρίζουν τα βιβλία τους πολύ περισσότερο απ’ όσο κάμνουνε οι περισσότεροι αμερικανικοί εκδοτικοί οίκοι. Είμαι ευγνώμων στον Ιωάννη Παπαδόπουλο, στην Κατερίνα Τριανταφύλλου, στην Άντζελα Προβατά και σε όλους στις Εκδόσεις Παπαδόπουλος.

Ποιοι διαβάζουν πιο πολύ; Οι Έλληνες ή οι ξένοι;

Έχω την εντύπωση ότι οι Έλληνες διαβάζουνε πιο πολύ. Τουλάχιστον τα βιβλιοπωλεία ακόμα ζούνε στην Ελλάδα. Στην Αμερική ουσιαστικά δεν υπάρχουνε πια. Εκεί οι μεγάλες εμπορικές ιστοσελίδες κλείσανε τα περισσότερα βιβλιοπωλεία.

Υπάρχει κάποιο όνειρό σας που να έχει μείνει απραγματοποίητο; 

Να κάμω παιδί. Και επειδή αυτό πια δεν είναι δυνατόν, θα ήθελα το Νόμπελ. Και αυτό θα πει ότι πρέπει να γράψω πολλά βιβλία ακόμα.

Στείλτε το δικό σας μήνυμα στους αναγνώστες του blog.

Κάτι που θα ήθελα να πω στους Έλληνες είναι το εξής· αγοράστε χάρτινα βιβλία από το βιβλιοπωλείο της γειτονιάς σας. Μην καταντήσετε σαν την Αμερική.

Σας ευχαριστώ πολύ για το χρόνο σας. Εύχομαι ολόψυχα το βιβλίο σας να ταξιδέψει παντού.

Εγώ σας ευχαριστώ. Και για το ότι διαβάσατε το βιβλίο και γιατί μέσω του blog σας προωθείτε το βιβλίο και το διάβασμα.