Αφιέρωμα | Λουίτζι Πιραντέλλο | Εκδόσεις Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος

 

Ο Λουίτζι Πιραντέλλο (1867-1936), πεζογράφος και ίσως ο σημαντικότερος σύγχρονος Ιταλός θεατρικός συγγραφέας, γεννήθηκε στο Αγκριτζέντο της Σικελίας, τον αρχαίο Ακράγαντα. Ο ίδιος, μάλιστα, ισχυριζόταν ότι είναι ελληνικής καταγωγής και ότι το επίθετό του είναι παραφθορά του ελληνικού Πυράγγελος. Σπούδασε νομικά, φιλολογία και γλωσσολογία στα πανεπιστήμια του Παλέρμο, της Ρώμης και της Βόννης και δίδαξε ως καθηγητής ιταλικής φιλολογίας στο ανώτατο ινστιτούτο της ιταλικής πρωτεύουσας. Στη Ρώμη ο Πιραντέλο συνεργάστηκε με λογοτεχνικά περιοδικά. δημοσιεύοντας ποιήματα και πεζογραφήματά του. Η πρώτη του ποιητική συλλογή εκδόθηκε το 1899. Η οικονομική καταστροφή του πατέρα του όμως, το 1903, τον ανάγκασε να αποδυθεί σε σκληρό αγώνα επιβίωσης ο οποίος τον έφερε στα πρόθυρα της αυτοκτονίας. Μέσα σ’ αυτή την ατμόσφαιρα έγραψε το κυριότερο μυθιστόρημά του, “Ο μακαρίτης Ματία Πασκάλ” (1904), που η απήχησή του τον επέβαλε σαν πεζογράφο. Ακολούθησαν τα έργα “Οι γέροι και οι νέοι” (1909), “Τερτσέτι” (1912), “Η τράπουλα” (1915), κ.ά. Εκείνο όμως που έμελλε να τον κάνει διάσημο σε όλο τον κόσμο ήταν το θεατρικό του έργο, το πρώτο μέρος του οποίου συνέθεσε και πάλι σε μια οδυνηρή εποχή γι’ αυτόν, εξαιτίας του θανάτου της μητέρας του και της διανοητικής αρρώστιας της γυναίκας του. Τα κυριότερα θεατρικά έργα του, με τα οποία αποκρυσταλλώθηκε το ύφος γνωστό ως “πιραντελλισμός”, είναι: “Έτσι είναι (αν έτσι νομίζετε)”, 1917, “Η ηδονή της τιμιότητας”, 1917, “Όλα σε καλό”, 1920, “Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα”, 1921, “Να ντύσουμε τους γυμνούς”, 1922, “Απόψε αυτοσχεδιάζουμε”, 1930, κ.ά. Το 1934 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του. Πέθανε στη Ρώμη, το 1936.

Άντρας της γυναίκας του 

Άνθρωπος συνηθισμένος και χωρίς ιδιαίτερα προσόντα ο Μπουτσόλλο αφιερώνεται στην προώθηση της ταλαντούχας γυναίκας του.

Η προσπάθειά του αυτή τον απορροφά τόσο πολύ, που καταντά σκοπός και λόγος της ζωής του.

Η απόλυτη αλλοτρίωσή του δεν αργεί να καταντήσει πιεστική για τη γυναίκα του και οι σχέσεις του ζευγαριού φορτίζονται.

Η γέννηση και ο θάνατος ενός παιδιού συμβάλλουν στο σπάσιμο του δεσμού τους και στη διάλυση του γάμου τους.

Ο Μπουτσόλλο, μην έχοντας άλλο λόγο ύπαρξης βυθίζεται στην παράνοια και δημιουργεί ένα δικό του κόσμο όπου εξακολουθεί να φροντίζει αδιάκοπα κ' επίμονα για την καριέρα της γυναίκας που πια δεν έχει.

Ένας κανένας και εκατό χιλιάδες 

Ποιος πραγματικά είναι ο Βιταντζέλο Μοσκάρντα, ο ήρωας του μυθιστορήματος του Πιραντέλλο “Ένας κανένας και εκατό χιλιάδες”; Αυτός που νομίζει ο ίδιος πως είναι, ή αυτός που η γυναίκα του νομίζει πως είναι ή τέλος αυτός που οι άλλοι, όλοι οι άλλοι, οι εκατό χιλιάδες νομίζουν πως είναι; Γιατί οι τελευταίοι αυτοί έχει ο καθένας τους σχηματίσει, με βάση τα εξωτερικά του γνωρίσματα, μια διαφορετική εικόνα του Βιταντζέλο Μοσκάρντα. Ξεκινώντας απ’ την αμφισβήτηση αυτή θα προσπαθήσει να συνθέσει μια καινούργια εικόνα του εαυτού του, θα επιχειρήσει μια “παραισθησιακή αναζήτηση” για να συλλάβει μίαν έκφραση του, διαφορετική απ’ αυτή που ως τη στιγμή που η γυναίκα του ανακαλύπτει την ιδιαιτερότητα της μύτης του, είχε σχηματίσει για τον εαυτό του.

Ο κινηματογραφιστής 

Για όλους η Βάρια Νεοτόρωφ είναι μια μοιραία καλλονή που καταστρέφει τους άντρες. Η ίδια όμως ζει με την πικρία πως ποτέ κανείς δεν την είδε σαν ανθρώπινο πλάσμα.

Γυρεύοντας την αυτοδικαίωσή της, αποφασίζει να παίξει σαν ηθοποιός στον κινηματογράφο, αλλά το παρελθόν της θα την καταδιώξει ως το άδυτο των κινηματογραφικών στούντιο.

Ένας οπλισμένος πρώην εραστής, ένας θηριώδης συμπρωταγωνιστής και μια τίγρη που παίζει κι αυτή στο έργο που γυρίζεται, θα δώσουν την αιματηρή λύση στο δράμα της γυναίκας αυτής που όλοι τη λογάριαζαν σαν ένα ωραίο απλώς αντικείμενο.

Στο περιθώριο

Ασφυκτιώντας μες στα πλαίσια ενός συμβατικού γάμου η νεαρή Μάρθα βρίσκει διέξοδο σε μια καθαρά πλατωνική σχέση μ’ έναν άντρα αρκετά μεγαλύτερό της.

Όταν όμως ο αθώος αυτός δεσμός της γίνεται αντιληπτός, ο άντρας της τη διώχνει, ο πατέρας της την περιφρονεί κι αρνιέται να την ξαναδεί κι ολόκληρη η μικρή επαρχιακή πόλη, όπου ζει, της κλείνει καταπρόσωπο τις πόρτες της.

Κατατρεγμένη και συκοφαντημένη η Μάρθα θα καταφύγει σε κάποιον άλλο τόπο, όπου θα δουλέψει για να βγάλει το ψωμί της και μέσα από τη δουλειά να κερδίσει και την ατομική της αυτονομία.