ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΣΕΛΙΟΣ… συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης

 

Τι είναι ο «ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΣ»;

 

Η λέξη «διαλογισμός», κυρίως ως μετάφραση της αγγλικής έννοιας meditation, παράγεται από το ρήμα «λογίζομαι», το οποίο προέρχεται από το ρήμα «λέγω», από όπου έχουμε το ομόρριζο «λόγος». Όμως, όταν σχετίζεται με την πνευματική ζωή, έχει συνήθως την έννοια της διανοητικής άσκησης με χρήση τεχνικών αυτοσυγκέντρωσης και επίγνωσης για την επίτευξη εσωτερικής αρμονίας και γαλήνης, βαθιάς χαλάρωσης, ψυχικής ηρεμίας, διαύγειας και νηφαλιότητας, βελτιωμένης συναισθηματικής ευεξίας και ευδαιμονίας, αυξημένης προσοχής, νοημοσύνης και αυτογνωσίας, αυτοεκπλήρωσης, αυτοπεποίθησης, αυτοεκτίμη-

σης και δημιουργικότητας. Βοηθά, επίσης, να ξεπεραστεί το άγχος, η κατάθλιψη και άλλα αρνητικά συναισθήματα.

 

Η αυτοσυγκέντρωση, που αποτελεί τη βασική αρχή στον διαλογισμό, όταν ασκηθεί σωστά, συλλέγει το συνήθως διασκορπισμένο και κατακερματισμένο ρεύμα των νοητικών καταστά-

σεων και προκαλεί εσωτερική ενοποίηση του νου. Τα δύο κύρια χαρακτηριστικά ενός τέτοιου αυτοσυγκεντρωμένου νου είναι η αδιάσπαστη προσοχή σε ένα αντικείμενο και η συνακόλουθη ηρεμία των νοητικών λειτουργιών, ιδιότητες που τον διακρίνουν από τον μη συγκεντρωμένο νου.

 

Απελευθέρωση ή προσκόλληση; Τι πραγματεύεται το βιβλίο σας;

 

Πραγματεύεται τον διαλογισμό όχι μόνο ως εργαλείο για την εσωτερική ειρήνη αλλά και ως μέσο για την απελευθέρωση από προσκολλήσεις σε παροδικά πνευματικά φαινόμενα, μέσω της βαθιάς κατανόησης και της συνεχούς πρακτικής.

 

Η προσκόλληση, που είναι έντονη επιθυμία και εξάρτηση σε υλικά ή πνευματικά αντικείμενα, επικρατεί ακόμη και σε ανώτερα επιτεύγματα στον διαλογισμό επειδή εκείνος που προσκολλάται δεν κατανοεί ότι και αυτά τα επιτεύγματα είναι παροδικά, έχουν τους περιορισμούς τους και δεν οδηγούν στην απελευθέρωση από την υπαρξιακή δυστυχία και ταλαιπωρία μέσα στη συνεχή περιπλάνηση στον επώδυνο κύκλο της γέννησης και του θανάτου.

 

Στο βιβλίο αναλύεται η ιστορική και φιλοσοφική εξέλιξη του διαλογισμού, καθώς και οι πολυάριθμες μορφές που έχει λάβει μέσα στο χρόνο. Εξετάζονται τα διάφορα είδη διαλογιστικής έκστασης που μπορούν να επιτευχθούν μέσω του διαλογισμού και η επίδρασή τους στην ανθρώπινη εμπειρία. Η συζήτηση επεκτείνεται στην ανάλυση του διορατικού διαλογισμού και στο πώς αυτός μπορεί να οδηγήσει στην πνευματική απελευθέρωση με το να δει κανείς την παροδικότητα των φαινομένων και να αποβάλλει την προσκόλληση προς αυτά.

 

Εδώ, η συζήτηση αποκαλύπτει τη βαθιά σοφία που μπορεί να αντληθεί από την πρακτική της διορατικής αυτογνωσίας. Ο διορατικός διαλογισμός, μια κεντρική πτυχή της Διδασκαλίας του ιστορικού Βούδα Γκόταμα, αποσκοπεί στην κατανόηση της αληθινής φύσης της ύπαρξης και στην απελευθέρωση από τον κύκλο της προσκόλλησης και του υπαρξιακού πόνου.

Σε αυτό το μέρος, αναλύεται η πρακτική του διαλογισμού με επίκεντρο την παρατήρηση του σώματος, των αισθημάτων, των σκέψεων και των νοητικών και υλικών αντικειμένων. Επιχειρείται η αποσαφήνιση του πώς η διαλογιστική πρακτική μπορεί να οδηγήσει σε βαθύτερη διόραση και κατανόηση των τριών βασικών χαρακτηριστικών της ύπαρξης:

 

1. Παροδικότητα: Αυτό το χαρακτηριστικό τονίζει ότι όλα τα φαινόμενα βρίσκονται σε συνεχή κατάσταση ροής. Όλα στο σύμπαν, συμπεριλαμβανομένων των υλικών αντικειμένων, των όντων, των συναισθημάτων και των σκέψεων, υπόκεινται σε αλλαγή και δεν διαρκούν για πάντα, επειδή  έχουν τη φύση της έγερσης και της παρακμής. Αυτή η μεταβαλλόμενη φύση είναι μια θεμελιώδης πτυχή της ύπαρξης.

 

2. Ταλαιπωρία, δυστυχία, πόνος: Αυτό σημαίνει ότι λόγω της παροδικής και ασταθούς φύσης όλων των υλικών και νοητικών φαινομένων που καταπιέζονται και καταβάλλονται συνεχώς από την έγερση και την παρακμή, και της αδυναμίας πλήρους ελέγχου των περιστάσεων, τα όντα βιώνουν πόνο, άγχος, δυσαρέσκεια ή μια αίσθηση ελλείψεως. Έτσι αυτά τα φαινόμενα γίνονται η βάση της ταλαιπωρίας, της οδύνης και του πόνου μέσα στον μεταβαλλόμενο κόσμο αν κάποιος προσκολλάται σ’ αυτά.

 

3. Μη εαυτός, μη εγώ, μη ψυχή: Αυτή η έννοια αναφέρεται στην απουσία ενός μόνιμου, αμετάβλητου «εαυτού».  Αυτό σημαίνει ότι, σε τελική ανάλυση, δεν υπάρχει τίποτε αιώνιο ή αμετάβλητο στην ανθρώπινη φύση το οποίο μπορεί κανείς να αποκαλέσει «εαυτό», «ψυχή», «εγώ» ώστε να αγκυροβολήσει σε σταθερή αίσθηση του «εγώ». Η όλη έννοια του «εγώ» είναι στην πραγματικότητα μια λανθασμένη ιδέα που προσπαθεί να εγκατασταθεί σ’ ένα ασταθές και προσωρινό συνάθροισμα υλικών και νοητικών στοιχείων. Σε κάθε περίπτωση και σε όλες τις εποχές, ως επί το πλείστον έχει αποπλανήσει, παραπλανήσει και διαιρέσει την ανθρωπότητα. Είναι απλώς η τάση των ανθρώπων να προσωποποιούν υλικά και νοητικά φαινόμενα, να ταυτίζονται και να προσκολλώνται με αυτά, παρά να τα αναλύουν αντικειμενικά στα συστατικά τους, να τα κατανοούν και να απελευθερώνονται από τον πόνο και την οδύνη που αυτά προκαλούν. 

Πόσο καιρό σας πήρε να γράψετε το βιβλίο;

 

Ενάμιση χρόνο περίπου.

 

Πότε ξεκινήσατε να κάνετε διαλογισμό;

 

Από το 1982, δηλαδή πριν από 42 χρόνια.

Μπορεί πράγματι να βοηθήσει τους ανθρώπους;

 

Μπορεί να τους βοηθήσει να κατανοήσουν το πώς η προσκόλλησή μας σε υλικά και νοητικά ή πνευματικά φαινόμενα, που είναι φύσει ασταθή, και η ταύτισή μας με αυτά προκαλεί αστάθεια και ανισορροπία στον ψυχολογικό μας κόσμο, αποτελώντας τη βάση για τον υπαρξιακό μας πόνο, την ταλαιπωρία, τα βάσανα και τη δυστυχία μας. Μέσω του

διορατικού διαλογισμού μπορούμε να αποκτήσουμε την απελευθερωτική γνώση που

οδηγεί στην αποπροσκόλληση και την αποταύτιση, επιτυγχάνοντας βαθιά αταραξία και, συνεπώς, την απελευθέρωση από τον υπαρξιακό πόνο.

 

Ποια είναι τα αληθινά συναισθήματα που μπορούν να δημιουργηθούν;

 

Είναι η βαθιά αταραξία, η γαλήνη και η εσωτερική ισορροπία, οι οποίες αποτελούν ιδιότητες εκείνου που δεν επηρεάζεται ούτε παρασύρεται από τη μεταβολή, την αστάθεια, τη διατάραξη και την ανισορροπία των φαινομένων, με αποτέλεσμα να μην υποφέρει.

 

Πιστεύετε σε μια ανώτερη δύναμη;

 

Η έννοια μιας ανώτερης δύναμης, όπως αντιλαμβάνεται σε πολλές θρησκείες, αρχαίες και νέες, δεν τίθεται για εμένα. Δεν εστιάζω στη λατρεία ενός θεού ή σε μια δημιουργική δύναμη που ελέγχει τη μοίρα των ανθρώπων, και εκδικάζει το πεπρωμένο τους. Αντ’ αυτού, δίνω έμφαση στην κατανόηση της αιτίας και του αποτελέσματος των πράξεών μας, στην ατομική ευθύνη για αυτές, στην προσωπική προσπάθεια, στην αυτογνωσία και στην αυτοβελτίωση μέσω της πρακτικής του διαλογισμού, της κάθαρσης του νου, της σωστής ηθικής διαγωγής και της σοφίας.

 

Η τελική απελευθέρωση και η ευτυχία επιτυγχάνονται μέσω της προσωπικής προσπάθειας και της πνευματικής ανάπτυξης του ατόμου, όχι μέσω της παρέμβασης μιας δήθεν ανώτερης δύναμης.

 

Η επιθυμία και η λαχτάρα του ανθρώπου για έναν μόνιμο, ασφαλή, αιώνιο και αμετάβλητο κόσμο όπου κατοικεί μια αιώνια, άφθαρτη, αμετάβλητη ανώτερη δύναμη, ήταν και παραμένει ακόρεστη, ενισχύοντας την πίστη σε αυτή. Από την πρωτόγονη εποχή, οι άνθρωποι έχουν ελκυστεί από την ιδέα μιας ανώτερης δύναμης, δημιουργώντας καθένας τη δική του εκδοχή της. Εξετάζοντας αυτό το θέμα από την ψυχολογική πλευρά του ανθρώπου, το έχω πλέον ξεπεράσει.

 

 

 

 

 

Στείλτε το δικό σας μήνυμα στους αναγνώστες του blog.

 

Παραμείνετε ανεξάρτητοι και μην προσκολλιέστε σε τίποτα στον εύθραυστο κόσμο της ύλης, των αισθημάτων, των σκέψεων, της συνείδησης και των νοητικών αντικειμένων, αν θέλετε να μην υποφέρετε.