Συνέντευξη με τον συγγραφέα Μιχάλη Σπέγγο

 

«ΤΡΩΙΚΗ ΡΑΨΩΔΙΑ» είναι ο τίτλος του νέου σας βιβλίου. Μιλήστε μας γι’ αυτό.

 

Η Τρωική Ραψωδία είναι ένα μυθιστόρημα το οποίο περιγράφει την ιστορία του Τρωικού πολέμου από την αρχή μέχρι το τέλος χωρίς μεταφυσικές παρεμβάσεις ή εξηγήσεις, χωρίς καμιά αύρα παραμυθιού.  Αυτό τουλάχιστον προσπαθεί. 

 

Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης;

 

Η ανάγνωση της Οδύσσειας αρχικά αλλά και της Ιλιάδας από τον καθηγητή Δ. Μαρωνίτη στο θέατρο Χυτήριο πριν από πολλά χρόνια. 

 

Τι είναι αυτό που σας δυσκόλεψε κατά τη διάρκεια της συγγραφής;

 

Κατ’ αρχάς θέλησα να διαβάσω ότι «παλαιό» έχει γραφτεί για τον Τρωικό πόλεμο.  Αντιγράφω από το σημείωμά μου στην αρχή του βιβλίου: Την Ιλιάδα και την Οδύσσεια, την Αινειάδα,τα έργα των τριών μεγάλων τραγικών ποιητών με θέματα από τον Τρωικό κύκλο, τις αναφορές στα Κύπρια έπη, την Αιθιοπίδα, τη Μικρή Ιλιάδα, την Ιλίου Πέρσιν από τη Χρηστομάθεια του Πρόκλου, τα Μετά τον Όμηρο του Κόιντου του Σμυρναίου, την Επιτομή της Βιβλιοθήκης του Απολλόδωρου, τις Ιστορίες του Ηροδότου, την Εφημερίδα του Τρωικού πολέμου που υπογράφει ο Δίκτυς ο Κρης και την Ιστορία για την άλωση της Τροίας του Δάρητος του Φρυγός, την Ιστορική βάση της Ιλιάδας του Jeremy Rutter, αλλά και την Ελλάδος Περιήγησης του Παυσανία. Ιδέες άντλησα, επίσης, από τα σεμινάρια του Καστοριάδη για την Ελληνική Ιδιαιτερότητα του ΙΙΙ μέρους στις αναφορές του στον Όμηρο, αλλά και από την Ομηρική Μάχη του Κωστή Παπαγιώργη.

Αμέσως μετά ακολούθησα της εξής τακτική:  Όπου υπήρχε αναφορά που ξέφευγε από το μεταφυσικό την ακολούθησα και φυσικά την μετέτρεψα για τις ανάγκες μου.  Όπου δεν υπήρχε τίποτε επινόησα, αλλά με τρόπο που να μην είναι ξεκάρφωτος ούτε να μου χαλάει το ύφος και τη ροή.  Σε αυτό το κομμάτι έσβησα πολλαπλάσιες αράδες από όσες κράτησα. 

 

Που αρχίζει η αλήθεια και που σταματά το ψέμα;

 

Μην ψάχνετε για Ιστορική αλήθεια.  Ο ίδιος ο Τρωικός κύκλος ανήκει στη μυθολογία.  Υπάρχουν όμως μέσα οι αλήθειες οι δικές μου.  Να μου επιτρέψετε να δώσω τρία παραδείγματα μέσα από το βιβλίο

Α- «Για μένα σε κάθε εποχή της ανθρώπινης ιστορίας το ζητούμενο ήταν ο δεσμός μεταξύ ατόμου και συλλογικότητας. Η αποθέωση του ατόμου και η κατάργηση της συλλογικότητας, αλλά και το αντίθετο, η αποθέωση της συλλογικότητας και η κατάργηση του ατόμου, οδηγούν σε δυστυχία και καταστροφή. Έτσι πιστεύω».

Β- «Στον κόσμο σήμερα το ανομολόγητο ιδεώδες είναι η αποθέωση του ατόμου. Μέσω του χρήματος, το οποίο πριονίζει τον δεσμό που ενώνει το άτομο με τη συλλογικότητα, αλλά φοβάται κιόλας να τον κόψει εντελώς».

Γ-«Σε όλες τις εποχές υπήρξαν άνθρωποι φωτισμένοι, μπροστά απ’ τον καιρό τους, θα έλεγα, οι οποίοι συνειδητοποίησαν το αδιέξοδο και προσπάθησαν για την αλλαγή. Υπήρξαν αλλαγές, υπήρξαν διαλείμματα, υπήρξε πορεία προς τα εμπρός, όπως και το αντίθετο. Αυτοί οι άνθρωποι είναι οι δικοί μου ήρωες. Αυτοί τα έβαλαν με τους γίγαντες, αυτοί είναι οι δικοί μου δρακοφονιάδες των παραμυθιών». 

 

Το βιβλίο σας είναι μια σύγχρονη Ομήρου Ιλιάδα;

Όχι, δεν θα το έλεγα.  Η Ιλιάδα είναι το αριστούργημα των αριστουργημάτων.  Η Ιλιάδα είναι υψηλής αισθητικής ποίηση.  Η Ιλιάδα αναφέρεται μόνον σε μια μικρή περίοδο του πολέμου.  Κάποιες μέρες στη διάρκεια του δέκατου χρόνου.  Η Ιλιάδα διδάσκει γλώσσα, αισθητική και πολιτισμό. 

 

Τελικά όλα έγιναν για την ωραία Ελένη;

Αντιγράφω από το οπισθόφυλλο του βιβλίου: Γιατί έγινε πραγματικά ο πόλεμος; Πόσα καράβια μπορεί να κινήσει μια γυναίκα;  Τι ήταν ο Δούρειος Ίππος;  Πως πέθανε ο Αχιλλέας;  Τι ήταν ο Μέμνων και οι Αμαζόνες;  Ποιος σκότωσε τον Παλαμήδη;  Γιατί ο Αχιλλέας επιθυμεί τον εξευτελισμό του νεκρού Έκτορα;  Γιατί έγινε πραγματικά η θυσία της Ιφιγένειας;  Στη αφήγηση κυριαρχούν οι χαρακτήρες και οι πράξεις τους.  Γήινοι, με σκιές, υπερβατικοί, με λάμψη, με ηρωισμό αλλά και κυνισμό.  Με οράματα πολέμου, αλλά και ειρήνης.  Με κίνητρα ηρωικά αλλά και ποταπά.  Άνθρωποι μπροστά από την εποχή τους, αλλά και άνθρωποι δέσμιοι της εποχής τους.  Ο Τρωικός πόλεμος είναι ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος της Ιστορίας και είναι η αποθέωση των ανθρώπινων παθών.  Άντρες και γυναίκες που πολεμούν και ερωτεύονται και στο τέλος κάνουν τον αναγνώστη να αναρωτηθεί: «Για ποια ακριβώς Ελένη;» 

Πως αισθάνεστε μετά από τόσα βιβλία που έχετε γράψει;

Κάθε φορά που διαβάζω ένα βιβλίο που μου αρέσει, ή βλέπω ένα θεατρικό ή μια ταινία πιάνω τον εαυτό μου να λέει, μα γιατί δεν το σκέφτηκα αυτό;  Η πώς θα το έγραφα εγώ;  Αυτό είναι βάσανο τελικά γιατί είναι δεκάδες τα έργα που μας αρέσουν.  Τότε έχω την αίσθηση ότι τέλειωσε η συγγραφική ζωή μου και δεν πρόλαβα να κάνω τίποτε.  Μετά όμως υπάρχει και το αντίθετο.  Σου έρχεται μια ιδέα , ενθουσιάζεσαι και όταν κάθεσαι να τη γράψεις σε πιάνει το σύνδρομο της λευκής σελίδας.  Εκεί αναρωτιέσαι και λες, καλά πώς μπόρεσα και έγραψα όσα έγραψα στο παρελθόν;  Και αυτό πάντα βοηθάει.  Για να διαχειριστούμε το μέλλον μας πιστεύω πρέπει να γνωρίζουμε καλά το παρελθόν μας.  Τίμια και ψύχραιμα.  Με τα καλά και τα κακά. 

 

Τι θα συμβουλεύατε έναν νέο συγγραφέα;

Διάβασε, δες, άκουσε.  Γράψε.  Σβήσε.  Γράψε.  Σβήσε ξανά και ξανά.  Άσε λίγο χρόνο να περάσει.  Ξαναπιάστο από την αρχή.  Μετά αποκάλυψε το πρωτόλειο στον «στενό σου κύκλο». Άκουσε αλλά δεν οφείλεις να αλλάξεις.  Άκουσε όμως.  Το τελικό στάδιο βεβαίως είναι ο εκδότης και ο επιμελητής.   

 

Μετά από τόσα χρόνια στον κόσμο της λογοτεχνίας τι έχετε κερδίσει και τι έχετε χάσει;

Μόνο κέρδος. Τεράστιο κέρδος.  Χρήματα δεν έβγαλα, αλλά ποιος μπαίνει σε ετούτο τον κόσμο με προτεραιότητα τα χρήματα. Απλώς το αναφέρω για να τονίσω τις δυσκολίες. 

 

Ποιο είναι το μότο της ζωής σας;

Γηράσκω αεί διδασκόμενος. 

 

Στείλτε το δικό σας μήνυμα στους αναγνώστες του blog.

Υπάρχουν χιλιάδες συγγραφείς, δεκάδες χιλιάδες καλλιτέχνες.  Ως αναγνώστες, θεατές κλπ, είστε παντοδύναμοι.  Δεν οφείλετε να σας αρέσει κανείς που δεν σας αρέσει, όσο φημισμένος και αν είναι, όσα βραβεία κι αν έχει, όσο και αν σας αρέσει για άλλα πέραν του έργου του.  Επαναλαμβάνω. Παντοδύναμοι.  Αν όμως βρείτε κάποιους καλλιτέχνες που σας αρέσουν μην τους αφήσετε χωρίς να τους δώσετε την στήριξή σας.  Ακόμη καλύτερα την αγάπη σας. 

Σας ευχαριστώ πολύ για το χρόνο σας.