ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΑΝΝΗ ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ

 

Όπου και να ’σαι, θα σε βρω! είναι ο τίτλος του νέου σας βιβλίου. Μιλήστε μας γι’ αυτό.

Το βιβλίο αυτό προέκυψε στην διάρκεια της καραντίνας. Ήταν για μένα, όπως άλλωστε και για όλον τον κόσμο, συγκλονιστικό το σκηνικό που ζήσαμε. Αυτό το σκηνικό της απομόνωσης, κυρίως της απομάκρυνσης από τους φίλους μας αλλά ακόμα και από τους δικούς μας ανθρώπους ήταν πράγματι πρωτόγνωρο. Η κοινωνική αποστασιοποίηση για την προστασία μας ήταν αυτό που έδωσε το έναυσμα για το βιβλίο αυτό. Οι καταστάσεις φόβου που ζήσαμε, οι καταστάσεις όπου οι γονείς φοβόντουσαν να πλησιάσουν τα παιδιά τους και που αυτά ένιωθαν «εν δυνάμει» δολοφόνοι ήταν αυτά που πυροδότησαν μέσα μου την ιδέα. Πως θα ήταν η κοινωνία αν η κοινωνική αποστασιοποίηση γινόταν τρόπος ζωής; Πως θα ήταν ο κόσμος αν τα πράγματα που μας ενώνουν, όπως ο έρωτας και η φιλία, απαγορεύονταν; Πως θα ήταν η ζωή αν δεν υπήρχε πια οικογένεια; Αυτά ήταν που θέλησα να διερευνήσω γράφοντας το βιβλίο αυτό.

Η ιστορία του βιβλίου εξελίσσεται στο μέλλον. Σε ένα όχι τόσο μακρινό μέλλον που τις βάσεις του έχει σ΄ αυτό που ζήσαμε τα τελευταία χρόνια, που έχει καθοριστεί από την επιδημία και κυρίως τον φόβο. Έτσι, σ΄ αυτό το πλαίσιο, στο βιβλίο μου, έχει κτιστεί μια Νέα Κοινωνία που διέπεται από άλλες από τις σημερινές αρχές.

 

Ποια είναι η Νέα Κοινωνία;

Η Νέα Κοινωνία είναι ο κόσμος όπως διαμορφώνεται μετά από πολλές κρίσεις που πέρασε η ανθρωπότητα. Πόλεμοι, βία, εγκληματικότητα και τελικά μία μεγάλη αρρώστια, οδηγεί τους ανθρώπους να αλλάξουν πλεύση και τρόπο ζωής. Ο νέος τρόπος περιλαμβάνει την μεταξύ τους απομάκρυνση για να προστατευτούν, την κατάργηση της οικογένειας και των πάσης φύσεως αισθημάτων που δένουν τους ανθρώπους μεταξύ τους. Η φιλία και ο έρωτας θεωρούνται παρωχημένα, απαγορευμένα και κυρίως βλαβερά. Οι γυναίκες φέρνουν στον κόσμο τα παιδιά τους χωρίς επαφή με το άλλο φύλλο και τα μεγαλώνουν μέχρι τα έξι τους χρόνια οπότε τα παραδίδουν στην πολιτεία για την εκπαίδευσή τους. Δεν υπάρχουν πια έθνη αλλά ανεξάρτητες και αυτοδιοικούμενες πόλεις-κράτη. Όλα είναι ελεγχόμενα από ειδικούς και ο κάθε άνθρωπος ζει όπως του επιβάλλουν να ζήσει. Το επάγγελμά του επιλέγεται από ειδικούς, το ίδιο και η τροφή του. Οι πολίτες ζουν σε οικοδομήματα ανάλογα με την ηλικία του καθενός μέχρι την ηλικία των εξήντα χρόνων οπότε θεωρούνται πια βάρος για την κοινωνία και αποχωρούν από την πόλη.

 

Πιστεύετε ότι το βιβλίο σας είναι προφητικό;

Αλίμονο, ελπίζω πως όχι. Δυστυχώς όμως, η έμπνευση για την συγγραφή του είναι εντελώς πραγματική και αναφέρομαι στην απομάκρυνση που υπήρξε στον καιρό της καραντίνας. Το ότι αρχίσαμε να θεωρούμε τους διπλανούς μας, ακόμα και τους δικούς μας ανθρώπους επικίνδυνους για την υγεία μας και ακόμα για την ίδια μας την ζωή, είναι ένα δείγμα της αλλαγής της κοινωνίας. Κάποτε οι μάνες έβαζαν τα στήθια τους μπροστά στα παιδιά τους για να τα προστατέψουν και τώρα κρύφτηκαν πίσω από μάσκες και στερήθηκαν την αγκαλιά και το φιλί. Φοβάμαι πως γινόμαστε ολοένα και πιο ατομιστές, πως βάζουμε τον εαυτό μας πάνω από όλους και όλα και πως σταματάμε σιγά σιγά να νοιαζόμαστε για τους γύρω μας. Αν αυτό αφήσουμε να συνεχιστεί τότε φοβάμαι πως η Νέα Κοινωνία δεν είναι τόσο φανταστική όσο νομίζουμε και αυτό δεν είναι προφητεία αλλά απλή λογική.

 

Θα έρθει εκείνη η μέρα όπου όλοι μας θα είμαστε απλώς αριθμοί;

Έτσι κι αλλιώς είμαστε αριθμοί. Ακούμε στις τηλεοράσεις συνέχεια αριθμούς, μετρήσεις, ποσοστά. Αυτά αφορούν ανθρώπους, αφορούν εμάς. Ο κόσμος είναι ένα πλήθος. Οι κάτοικοι της γης είναι οχτώ δις. Οι κάτοικοι της Ελλάδας 10 εκατ. Οι άντρες τόσοι, οι γυναίκες τόσες, οι συνταξιούχοι τόσοι, οι μαθητές τόσοι. Ακόμα και οι φίλοι μας στα κοινωνικά δίκτυα είναι ένας αριθμός. Μέσα σ΄ αυτούς τους αριθμούς είναι και ο καθένας από μας. Φαίνεται τρομαχτικό αλλά είναι έτσι. Αυτό που πρέπει να αναλογιστούμε είναι πως δεν πρέπει μέσα στην ποσότητα να αφήνουμε να χάνεται η ποιότητα. Όταν ακούμε για παράδειγμα πως σε έναν πόλεμο σκοτώθηκαν εκατό άτομα, πρέπει να ξέρουμε πως ο πόλεμος είναι πολύ βάρβαρο πράγμα και πως μέσα σ΄ αυτά τα εκατό άτομα κάποιοι θρηνούν τους αγαπημένους τους. Ούτε πρέπει χάριν του πλήθους να θυσιάζουμε την ατομικότητα. Όλα συνδυάζονται και όλα μπορούν να επιτευχθούν. Για όλα υπάρχει μια χρυσή τομή.

 

Η Ήβη είναι η κεντρική ηρωίδα της ιστορίας σας. Τι είναι αυτό που την κάνει τόσο ξεχωριστή;

Δεν είναι ξεχωριστή. Είναι μια συνηθισμένη γυναίκα που μεγάλωσε με τα νέα ήθη και έθιμα, με τις αρχές της Νέας Κοινωνίας και είναι απολύτως προσαρμοσμένη σε αυτήν. Πιστεύει πως όλα όσα συμβαίνουν είναι σωστά και ακολουθεί απροβλημάτιστα όλους τους κανόνες.

Ύστερα έρχεται ο έρωτας, ένα απαγορευμένο και βλαβερό συναίσθημα. Τότε ξυπνάνε διάφορα πράγματα μέσα της. Μαζί με τα αισθήματα, ξυπνάνε και μνήμες που κανονικά δεν θα έπρεπε να υπάρχουν. Τότε εκείνη αρχίζει να αμφισβητεί και να αναζητεί. Αυτή η αμφισβήτηση και η αναζήτηση της αλήθειας είναι που την κάνει να ξεχωρίζει. Αυτό είναι κάτι που κάνει τον καθένα από μας ξεχωριστό.

 

Τι ρόλο παίζει ο έρωτας στη ζωή των ηρώων; Είναι πράγματι απαγορευμένος;

Ο έρωτας είναι πάντα ένα πολύ ισχυρό συναίσθημα. Τόμοι και τόμοι έχουν γραφτεί γι’ αυτόν και για την δύναμή του. Βουνά μπορεί να κινήσει, ανθρώπους να αλλάξει, ζωές να καταστρέψει ή να ανυψώσει. Στην κοινωνία που ζουν οι ήρωες του βιβλίου, ο έρωτας είναι πράγματι απαγορευμένος, γι’ αυτό και παίζει καταλυτικό ρόλο στην παραπέρα εξέλιξή τους και στην πορεία που αποφασίζουν να ακολουθήσουν.

 

Τι είναι αυτό που σας δυσκόλεψε κατά τη διάρκεια της συγγραφής του βιβλίου;

Πάντα όλη η δυσκολία είναι στην αρχή. Είναι μέχρι να πλάσεις τους ήρωες, τους χαρακτήρες της ιστορίας. Μετά όλα έρχονται μόνα τους. Ο τρόπος με τον οποίο ο ήρωας θα χειριστεί τις καταστάσεις εξαρτάται πάντα από τον χαρακτήρα που του έχεις δώσει. Οπότε η εξέλιξη έρχεται σχεδόν πάντα μόνη της.

 

Τι θα συμβουλεύατε έναν νέο συγγραφέα;

Θα συμβούλευα έναν νέο συγγραφέα να γράφει με την καρδιά του. Να γράφει γι’ αυτά που γνωρίζει, γι’ αυτά που ονειρεύεται, γι’ αυτά που ελπίζει ή γι’ αυτά που φοβάται. Να γράφει πάντως με την ψυχή του.

 

Τι κάνει ένα βιβλίο επιτυχημένο;

Εξαρτάται από το πως ο καθένας ορίζει την επιτυχία. Κάποιοι θεωρούν επιτυχία την δόξα, άλλοι το χρήμα. Συνήθως, ένα βιβλίο θεωρείται επιτυχημένο αν κάνει πολλές πωλήσεις, πράγμα που σημαίνει καλές εισπράξεις αλλά και φήμη για τον συγγραφέα. Και σίγουρα αυτό είναι ένας δείκτης επιτυχίας. Όμως ζούμε σε μια εποχή που τα βιβλία που κυκλοφορούν καθημερινά είναι πολλά ενώ το αναγνωστικό κοινό δεν είναι αντίστοιχα μεγάλο. Έτσι, οι περισσότεροι στρέφονται σε μεγάλους εκδοτικούς οίκους και ήδη γνωστούς και καταξιωμένους συγγραφείς, με αποτέλεσμα πολλά βιβλία που αξίζουν πραγματικά, να μην γίνονται γνωστά και να χάνονται μέσα στον σωρό των νέων κυκλοφοριών.

Για μένα ένα βιβλίο είναι επιτυχημένο, όταν αυτοί που το διάβασαν, το θυμούνται και μετά από καιρό. Όταν δηλαδή θυμούνται κάτι που το έκανε ξεχωριστό, την υπόθεσή του, το θέμα του ή ό,τι άλλο. Επιπλέον, θεωρώ επιτυχία, ο κάθε αναγνώστης να μπορεί να βρει σ΄ αυτό ένα μέρος του εαυτού του, να μπορεί να ταυτιστεί με έναν ήρωα και το κυριότερο να μπορεί να βρει ένα δικό του νόημα που ίσως ο συγγραφέας να μην το έχει σκεφτεί καν.

 

Πότε να περιμένουμε το επόμενο βιβλίο σας;

Είναι πάρα πολύ νωρίς ακόμα και νομίζω πως ήδη έχω υπερβεί τον εαυτό μου. Σε πέντε χρόνια έγραψα πέντε βιβλία. Ένα διάλειμμα νομίζω μου είναι απαραίτητο. Βέβαια στην πραγματικότητα ποτέ δεν ξέρεις ποια στιγμή θα χτυπήσει μέσα σου το καμπανάκι εκκίνησης κάποιου νέου βιβλίου. Δεν ξέρεις ποια στιγμή ή ποιο πράγμα θα σε ωθήσει να βγάλεις ένα κομμάτι του εαυτού σου κυνηγώντας το ή αναζητώντας το ή διερευνώντας το. Γιατί στην πραγματικότητα η συγγραφή ενός βιβλίου δεν είναι παρά μια αναζήτηση, μια διερεύνηση και φυσικά μια κατάθεση ψυχής.

 

Εύχομαι ολόψυχα καλοτάξιδο!

Κι εγώ ευχαριστώ με όλη μου την καρδιά, τόσο για τις ευχές όσο και για τις ιδιαίτερες ερωτήσεις που μου έδωσαν την ευκαιρία να ξεδιπλώσω κάποιες σκέψεις μου και κάποιες πτυχές του βιβλίου.