ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΠΑΣΧΑΛΗ ΛΑΜΠΑΡΔΗ

 

«ΠΡΟΒΑ ΖΩΗΣ» είναι ο τίτλος του νέου σας μυθιστορήματος. Μιλήστε μας γι’ αυτό.

Έγραψα ένα βιβλίο για τις παιδικές μας φυλακές. Για όλες εκείνες τις καταβολές που έχουμε κληρονομήσει από πολύ νωρίς στη ζωή μας και περιχαρακωνόμαστε ασυνείδητα μέσα σ’ αυτές. Για όλα τα τραύματα και τις πληγές του παρελθόντος που συνεχίζουν να αιμορραγούν και να αναλωνόμαστε στον πόνο τους. Ένα σύνηθες φαινόμενο, που μας καθηλώνει σε συμπεριφορές που αλλοτριώνουν τον εαυτό μας και μας καθορίζουν για μια ολόκληρη ζωή. Η «Πρόβα ζωής» έρχεται για να μας δείξει τον δρόμο ώστε να απεγκλωβιστούμε απ’ αυτές τις φυλακές.

Πόσα κοινά έχετε με τον κεντρικό ήρωα του βιβλίου τον Ραφαήλ;

Υπήρξα κι εγώ κάποτε καθηγητής και μάλιστα σε μια περίοδο που φλεγόμουν από την επιθυμία να διαμορφώσω συνειδήσεις. Οπότε, όσον αφορά τον ρόλο του δασκάλου ταυτιζόμουν απόλυτα με τον Ραφαήλ, ο οποίος αντιπροσωπεύει τον φωτοδότη στις ψυχές των μαθητών του. Επιπλέον, είχα κι εγώ έναν μαθητή σαν τον Λεωνίδα, που ενώ πάλευε με την καταστροφή, σήμερα είναι ένας ευυπόληπτος πολίτης. Πέρα απ’ αυτόν τον ρόλο, όμως, μοιραζόμαστε με τον κεντρικό ήρωα την ίδια αγάπη για τη ζωή και τον ίδιο πόθο να αναζητούμε το καλό, το ωραίο και το αληθινό παντού.           

Πιστεύετε ότι ο Ραφαήλ με τα δικά του όνειρα και τα δικά του πιστεύω μπορεί να αλλάξει τον κόσμο;

Οι άνθρωποι δεν αλλάζουν, μόνο εξελίσσονται. Καταλαβαίνουν τα λάθη τους και αρχίζουν να διορθώνουν. Το ίδιο και ο κόσμος. Μόνο να βελτιωθεί μπορεί. Ωστόσο, όλοι οι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν τους άλλους, είτε θετικά είτε αρνητικά. Πόσο μάλλον ένας φωτισμένος δάσκαλος σαν τον Ραφαήλ, που έχει θέσει ως σκοπό της ύπαρξής του να φωτίζει τις ζωές των ανθρώπων και να τους ελευθερώνει. Οπότε, ακόμη και ένας αρκεί για να επηρεάσει ανάλογα και το ευρύτερο περιβάλλον του.

Γιατί υπάρχουν τόσοι πολλοί νέοι σήμερα σαν τον Λεωνίδα;

Γιατί αντίστοιχα υπάρχουν κι άλλοι τόσοι γονείς, που αποτελούν λανθασμένα πρότυπα για τα παιδιά τους. «Αμαρτίαι γονέων παιδεύουσι τέκνα», λέει η γνωστή ρήση των αρχαίων. Επομένως, στη γενικευμένη κρίση του οικογενειακού θεσμού πρέπει να αναζητήσουμε τις αιτίες, καθώς και στην πολιτισμική κρίση της εποχής μας. Κατά τη γνώμη μου, οι νέοι δε φέρουν και τόση ευθύνη γι’ αυτό που είναι σήμερα, γιατί εμείς τους διαπλάθουμε. Ας πάψουμε, λοιπόν, να κρυβόμαστε και να μεταθέτουμε αλλού τις ευθύνες. Το βιβλίο μου φωτίζει όλα αυτά τα ζητήματα και  αποτελεί μια απάντηση στην εκρηκτική εμφάνιση των σύγχρονων γεγονότων κακοποίησης των νέων.

Τι πιστεύετε ότι διαλύει τη σύγχρονη οικογένεια;

Η άγνοια των μελών της να σχετιστούν σωστά μεταξύ τους και η έλλειψη καλής επικοινωνίας που είναι το κατάλληλο συγκολλητικό υλικό μιας σχέσης. Οι άνθρωποι έχουν την εντύπωση πως, αν ερωτευτούν κάποιον θα είναι αρκετό ώστε να ζήσουν έτσι αγαπημένοι για μια ολόκληρη ζωή. Αυτό όμως συμβαίνει μόνο στα παραμύθια, γιατί ακόμη και η αγάπη δεν είναι δεδομένη και χρειάζεται τα κατάλληλα συστατικά για να κρατήσει στον χρόνο. Θεωρώ πολύ χρήσιμο, εδώ που φτάσαμε, τα νέα ζευγάρια πριν παντρευτούν να ενημερώνονται και να εκπαιδεύονται κατάλληλα για το πώς θα σχετιστούν σωστά μεταξύ τους και πώς θα μεγαλώσουν υγιή παιδιά.

Υπάρχουν σήμερα αξίες;

Οι αξίες μοιάζουν σαν τα αιώνια μνημεία της ανθρωπότητας που, αν και έχουν παραδοθεί στη φθορά του χρόνου, θα συνεχίσουν να παραμένουν όρθια παρά τις ρωγμές τους. Πάνω σε αυτές εδράζεται και το νόημα της ζωή μας, αλλά χρειάζεται να τις ανακαλύπτουμε και να τις κατακτούμε. Δεν είναι δεδομένες. Στα εύκολα τίποτε υψηλό δεν κερδίζεται. Δυστυχώς, όμως, στην εποχή μας προβάλλεται η απαξία με συνέπεια οι άνθρωποι να μην μπορούν να διακρίνουν εύκολα το ψέμα από την αλήθεια.

Αν αλλάζατε κάτι στο βιβλίο σας τι θα ήτανε αυτό;

Τίποτα δε θα άλλαζα, γιατί κάθε λέξη είναι πλασμένη η μία για την άλλη και συνθέτουν την ουσία του βιβλίου. Απεναντίας, θα πρόσθετα κι άλλα δυσλειτουργικά μοντέλα οικογενειών, τα οποία στους κόλπους τους “πνίγουν” τα παιδιά τους.

Έχετε γράψει πολλά βιβλία τα οποία έχουν πάρει εξαιρετικές κριτικές. Ποιο ξεχωρίζετε και γιατί;

Πάντα η καρδιά μου θα χτυπάει στον «Ταξιδευτή του Βοσπόρου». Στις σελίδες του ξεδιπλώνεται ο πόθος μου να ζωγραφίσω πολύχρωμη τη ζωή μας παίρνοντας χρώματα απ’ όλο τον κόσμο. Βέβαια, διατηρώ βαθιά μέσα μου κάτι από την ανδρεία του Νεόφυτου στην «Κοιλάδα των Σπαθιών», ενώ είχα ταυτιστεί απόλυτα με τον Στέφανο Καλοκαιρινό στην «Κάθετη έξοδο». Γενικότερα, είμαι πολύ δεμένος με τους κεντρικούς ήρωες των βιβλίων μου. Μαζί τους μπορώ να ζω δυο και τρεις κι οχτώ ζωές. Για μένα όλα τα βιβλία μου αποτελούν έναν αναβαθμό στη σκάλα της συγγραφικής μου πορείας. Το καθένα έχει τη δική του συμμετοχή σ’ αυτό που είμαι σήμερα.

Τι θα συμβουλεύατε έναν νέο συγγραφέα;

Αν υπάρχει η συγγραφική φλόγα μέσα του, να ασχοληθεί με ό,τι τον συγκινεί και τον συναρπάζει. Έτσι μόνο θα βγει το πιο θεμιτό αποτέλεσμα. Ασφαλώς, θα χρειαστεί να περάσει και από κάποια στάδια. Αυτά που δίδαξε στον μαθητή του και ο Ραφαήλ, ο οποίος διέκρινε τα ταλέντα του και του ενίσχυσε τη θέληση να τα αναπτύξει.

Ποιες είναι οι απαιτήσεις του αναγνωστικού κοινού;

Αν και ποικίλουν οι απαιτήσεις των ανθρώπων, το καλό βιβλίο θα έχει πάντα τους πιο απαιτητικούς αναγνώστες.

Τελικά όλα τα άσχημα ξεκινούν από την τηλεόραση;

Η τηλεόραση θα μπορούσε να αποτελέσει ένα μεγάλο σχολείο του λαού, αλλά δυστυχώς προκρίνει τους εμπορικούς στόχους από τον σεβασμό στο κοινό της. Από την άλλη, βέβαια, να μην τη δαιμονοποιούμε, γιατί η χρήση κάνει τη διαφορά. Κι ας μη γελιόμαστε, δεν υπάρχει μέτρο, γι’ αυτό κι εγώ δεν έχω τηλεόραση στο σπίτι μου.

 «Δεν έχει σημασία από πού ξεκινάς, αλλά πού θέλεις να φτάσεις!» Είναι αυτό το μότο ζωής;

Αυτό πράγματι είναι ένα μεγάλο μυστικό της ζωής. Όσο εμβαθύνει κανείς στη σημασία του, τόσο θα διαπιστώνει πως μπορεί κάποιοι παράγοντες να καθυστέρησαν την εξέλιξή του, αλλά κάθε στιγμή είναι στιγμή αφετηρίας. Δεν ορίζουμε τη γέννησή μας, όμως,  η αναγέννηση βρίσκεται στα δικά μας χέρια.