Αφιέρωμα | Άρτσιμπαλντ Τζόζεφ Κρόνιν | Εκδόσεις Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος

 

Μέσα στη σύγχρονη παγκόσμια λογοτεχνία ο Άρτσιμπαλντ-Ιωσήφ Κρόνιν, κατέχει ξεχωριστή θέση. Γεννήθηκε στο Κάρντρος της Σκωτίας το 1896 και σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Γλασκόβης. Στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο διέκοψε τις σπουδές του και υπηρέτησε ως εθελοντής γιατρός-χειρουργός στο Βασιλικό Ναυτικό, όπου του δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσει από κοντά τα δεινά του πολέμου. Λίγα χρόνια αργότερα, όμως, άρχισε ν’ απομακρύνεται από την ιατρική και ν’ αγκαλιάζει τη λογοτεχνία. Το λογοτεχνικό ταλέντο του δεν άργησε να φανεί και να τον αναδείξει. Σε όλα του τα έργα διακρίνεται ένας ιδεαλισμός ανάμικτος με ένα είδος “αδιαλλαξίας”. Το έργο του χαρακτηρίζει επίσης μια έντονη ψυχογραφική διάθεση που τον βοηθά να ξεχωρίζει τ’ ανθρώπινα πάθη, τον πόνο, τις ανάγκες της ζωής και τις κοινωνικές καταστάσεις. Φανερώνει τις σκέψεις του απέναντι στις ανθρώπινες ανάγκες. Λεπτολόγος στις περιγραφές του, ο Κρόνιν διακρίνεται από παρατηρητικότητα, σαφήνεια και αγγλικό φλέγμα. Τα έργα του, με γνωστότερα τα “Hatter’s Castle”, “The Stars Look Down” (ελλ. μτφρ. “Τα αστέρια κοιτάζουν τη γη”), “The Citadel” (ελλ. μτφρ. “Το κάστρο”), “The Keys of the Kingdom” (ελλ. μτφρ. “Τα κλειδιά της βασιλείας”), “The Green Years” (ελλ. μτφρ. “Τα άγουρα χρόνια”) και “Shannon’ s Way” (ελλ. μτφρ. “Τα ώριμα χρόνια”), κατατάσσονται στα σύγχρονα κλασικά της ξένης λογοτεχνίας. Πέθανε στις 6 Ιανουαρίου 1981, στο Μοντρέ της Ελβετίας, σε ηλικία 84 ετών.

 

«Τα άγουρα χρόνια» 

Ο μεγαλοφυής Α. Τζ. Κρόνιν περιγράφει με αδρά χρώματα τη βασανιστική μα και τόσο γοητευτική πορεία του οκτάχρονου Ρόμπερτ Σάννον προς την εφηβεία. Οι ζωηρές εκπλήξεις που γνωρίζει ο ορφανός Ρόμπερτ είναι το σκηνικό ενός αδιάκοπου αγώνα για να κατακτήσει τη ζωή.

 

Ο αφηγηματικός λόγος του συγγραφέα συναρπάζει τον αναγνώστη με την προβολή της θεληματικής δράσης του ήρωα, που θα προσπαθήσει, έφηβος πια, να πείσει ότι “το πεπρωμένο του δεν είναι να μείνει ένας αποτυχημένος”.

 

«Τα ώριμα χρόνια»

 

Ο γνωστός μας από “Τα άγουρα χρόνια” Ρόμπερτ Σάννον διανύει εδώ την πιο κρίσιμη και βασανιστική φάση της επιστημονικής του σταδιοδρομίας. Η εργαστηριακή του έρευνα να ανακαλύψει το βάκιλο στον οποίο οφείλεται μια νέα μολυσματική νόσος του ανθρώπου, αποδεικνύεται μια εξαντλητική προσπάθεια ενός ανεξάρτητου ατομικού αγώνα, που καταρρέει ξαφνικά πάνω στη δικαίωση της, από μια τραγική συγκυρία.

 

Ο Κρόνιν αναδεικνύεται στα “Ώριμα χρόνια” ο συγγραφέας μιας συγκλονιστικής αφήγησης, όπου μέσα από τις ανταγωνιστικές ανθρώπινες σχέσεις θεοποιείται ο ατομικισμός μέχρι την κατάρρευση του, για να προβάλει και να κυριαρχήσει η αγάπη ως η μόνη ανθρώπινη αξία που οδηγεί στο φως.

 

«Το κάστρο»

Ο νεαρός και ταλαντούχος γιατρός Αντρέας Μάνσον ξεκινά την επαγγελματική του σταδιοδρομία γεμάτος ιδεαλισμό και φλογερό ζήλο. Από τα πρώτα του όμως βήματα συγκρούεται με το κοινωνικό και επαγγελματικό κατεστημένο, ως τη στιγμή που, χωρίς σχεδόν να το καταλάβει, διαβρώνεται από την επιτυχία και καταλήγει να γίνει και ο ίδιος κομμάτι του κόσμου που πολεμούσε. Ο θάνατος όμως της αγαπημένης του γυναίκας θα σταθεί καταλυτικός γι' αυτόν και μέσα από την οδύνη του για την απώλεια της θα ξαναβρεί το χαμένο δρόμο της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της επαγγελματικής ακεραιότητας.

 

Στο μυθιστόρημα του αυτό, που είναι και το αριστούργημα του, ο Κρόνιν καυτηριάζει για μια ακόμη φορά με τον ευθύ, άμεσο και καίριο τρόπο του την κοινωνική καταπίεση, τις ταξικές διαφορές και την εμπορευματοποίηση των ανθρώπινων συναισθημάτων.