Για καφέ με τη συγγραφέα Λιλή Μαυροκεφάλου

 

Το εξαιρετικό μυθιστόρημά σας έχει τον τίτλο «Φωνές». Μιλήστε μας γι’ αυτό.

Σας ευχαριστώ για τον χαρακτηρισμό.  Είναι οι ιστορίες τεσσάρων γενεών με κοινή ρίζα. Εκτυλίσσονται στη διάρκεια ενός περίπου αιώνα,  από τη Μικρασιατική Καταστροφή μέχρι και τα χρόνια  της εθνικής μας χρεοκοπίας και των μνημονίων. Αναπόφευκτα οι ατομικές ιστορίες  των ηρώων και ηρωίδων του βιβλίου διαπλέκονται με τα ιστορικά γεγονότα της κάθε εποχής. Έτσι το ατομικό αντικατοπτρίζει το συλλογικό σε μια δύσκολη πορεία με ανατάσεις και πτώσεις, ενθουσιασμούς και διαψεύσεις, αγώνες και ελπίδες.   

 

Το βιβλίο σας πραγματεύεται τη Μικρασιατική Καταστροφή και την προσφυγιά, την Κατοχή και την αντίσταση, τον Εμφύλιο και τη δικτατορία. Τι είναι αυτό που σας δυσκόλεψε κατά τη διάρκεια της συγγραφής;

1.Επειδή το βιβλίο πραγματεύεται γεγονότα της νεώτερης ιστορίας μας , κάποια μάλιστα πολύ νωπά, που ακόμη αποτελούν αντικείμενα αντεγκλήσεων, καταπιάστηκα με  μακρόχρονη ιστορική έρευνα αντλώντας από διαφορετικές πηγές, ώστε να αποδώσω τα γεγονότα όσο το δυνατόν πιο αντικειμενικά και νηφάλια δίχως όμως να φορτώνω το κείμενο με υπερβολική  ιστορία . Χαρακτηριστικά αναφέρω  ότι συχνά για  μία και μόνο φράση ιστορικής αναφοράς  αφιέρωνα  ώρες έρευνας. 

2. Στο βιβλίο χρησιμοποιώ ως επί το πλείστον την εξομολογητική πρωτοπρόσωπη αφήγηση, αλλά και την δευτεροπρόσωπη (δηλ. τον τρόπο που μιλάμε στον εαυτό μας). Υπάρχει και η τριτοπρόσωπη αφήγηση του συγγραφέα─ αφηγητή.  Κατ’ αυτόν τον τρόπο οι αφηγήσεις  διεισδύουν η μία στην άλλη και συγκεκριμένα  γεγονότα χρωματίζονται διαφορετικά μέσα από τις σκέψεις και  τις αναμνήσεις διαφορετικών προσώπων. Μια τέτοια αφηγηματική πρακτική όπου ο χρόνος δε ρέει γραμμικά απαιτεί γερό και προσεχτικό χτίσιμο, ώστε τα επί μέρους να συγκλίνουν σε αρμονικό σύνολο.

 

Οι ήρωες είναι η εκρηκτική Mικρασιάτισσα Ειδοθέα, η πρωτόγονη Μαριγώ, η επιφυλακτική Ηλέκτρα, ο στρυφνός μα ονειροπόλος Θοδωρής, η εφτάψυχη Φοίβη, ο φιλοσοφημένος Στέλιος, η ακτιβίστρια Αναστασία και ο ασκητικός Θεόδωρος. Σε ποιόν/ποια έχετε ιδιαίτερη αδυναμία;

Σαφώς στην Ειδοθέα που έχει πολλά στοιχεία από την αγαπημένη μου και μάλιστα συνονόματη  με την ηρωίδα γιαγιά μου.

 

Τι σας λένε πιο συχνά οι αναγνώστες;

Με κίνδυνο να μη φανώ αρκετά σεμνή και ταπεινή απαντώ πως,  κατά τα λεγόμενά τους, ρούφηξαν το βιβλίο, ταυτίστηκαν με αρκετά πρόσωπά του  και ─ κάποιες αναγνώστριες ─  έκλαψαν.

 

Ποια μηνύματα θέλετε να περάσετε μέσα από τα βιβλία σας;

Έχω συνειδητοποιήσει τελευταία και μετά από δεκατρία  βιβλία πως  το λεπτό νήμα που τα συνδέει όλα, το μήνυμα με άλλα λόγια, είναι η φράση στην προμετωπίδα του πρώτου  μου μυθιστορήματος   ΑΓΗΣ (από τους Παράλληλους Βίους  του Πλούταρχου). «Είναι ντροπή να ζούμε και να πεθαίνουμε μόνο για τον εαυτό μας».  Το πιστεύω αυτό σε πείσμα του εγωκεντρικού,  ατομοκρατούμενου κόσμου μας.

 

Πότε έγινε η πρώτη επαφή με τον μαγικό κόσμο της λογοτεχνίας;

Στην ηλικία των έντεκα, δώδεκα χρόνων χάρη σε μια δανειστική βιβλιοθήκη για ενήλικες όπου κατά ευτυχή συγκυρία είχα πρόσβαση.

 

Τι θυμάστε πιο έντονα από τα παιδικά κι εφηβικά σας χρόνια στη Μακεδονία;

Το ελεύθερο και ατελείωτο παιγνίδι στη φύση, τους αθώους έρωτες της εφηβείας, το βύθισμα σε κάποιο βιβλίο ενώ έξω από το παράθυρο η ομίχλη σκεπάζει τα πάντα. 

Έχετε γράψει πολλά και αξιόλογα βιβλία. Υπάρχουν κάποια που ξεχωρίζετε και γιατί;

Δύσκολο να αποφασίσω επειδή όλα είναι δημιουργήματα μιας βαθιάς ανάγκης σε συγκεκριμένο χρόνο.  Όμως ας ξεχωρίσω το πρώτο, τον ΑΓΗ επειδή το έγραψα μέσα σε έναν μεγάλο ενθουσιασμό, όχι μόνο συγγραφικό, αλλά και εκπορευόμενο από την αθώα πεποίθηση εκείνης της  εποχής πως βαδίζαμε προς έναν καλύτερο κόσμο. 

 

Ποιο είναι το καλύτερο σχόλιο που ακούσατε ποτέ για κάποιο «πνευματικό» παιδί σας;

Ϊσως αυτό: «Ο γιος μου φεύγοντας για σπουδές στη Γερμανία πήρε μαζί του και δύο βιβλία». Το ένα από τα δύο ήταν δικό μου, ΤΟ ΑΛΛΟ,  αλλά η γυναίκα δεν το ήξερε.

 

Ποιες είναι τελικά οι φωνές;

Θα απαντήσω με έναν εσωτερικό μου μονόλογο:  Θαρρείς πως ακούς  μονάχα τις κουβέντες των γύρω και τη φλυαρία της τηλεόρασης;  Ή έστω τα τζιτζίκια του μεσημεριού και τον παφλασμό της θάλασσας; Τις φωνές τους κάνεις τάχα πως δεν ακούς,  των νεκρών, λέω, μα και των ζωντανών, αυτές που λουφάζουν στην ψυχή και το αίμα σου!

 

Ποιο είναι το μότο της ζωής σας;

Ποτέ μην περιφρονείς τίποτε και κανένα. Αυτό το κακομοιριασμένο δεντράκι μπορεί αύριο να δώσει πλούσιο καρπό. Αυτός ο «πεπτωκώς» άνθρωπος ίσως αύριο είναι  «το άλας της γης»

 

Στείλτε το δικό σας μήνυμα στους αναγνώστες του blog

Το μότο είναι και το μήνυμα.