ΑΦΙΕΡΩΜΑ | ΜΑΞΙΜ ΓΚΟΡΚΙ | ΕΚΔΟΣΕΙΣ Σ. Ι. ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ

 

«Ένα καλοκαίρι»

Η αφύπνιση των συνειδήσεων σ' ένα ρούσικο χωριό στις αρχές του αιώνα μας, λίγα χρόνια μετά την πρώτη επανάσταση του 1905, όταν με την εκλογή της τρίτης Δούμας παγώνουν τα αιτήματα του λαού και καταργούνται οι αντιπροσωπίες εργατών και αγροτών.

Οι νέοι προπορεύονται ορμητικά, σιγά-σιγά ακολουθούν και οι γεροντότεροι του χωριού, τραβώντας όλοι τους σε μια πορεία καλπάζουσα για το ξημέρωμα της μεγάλης σοσιαλιστικής επανάστασης.

«Εξομολόγηση»

Τούτο το έργο το είπαν και μπορεί να το πουν "ευαγγέλιο του προλεταριάτου"... Τι ήθελε να δώσει ο Γκόρκι μ' αυτό το βιβλίο; Πού στόχευε; Το είπε ο ίδιος:

"Στο νέο μου μυθιστόρημα προσπάθησα να φωτίσω το δρόμο προς τη συγχώνευση με το σύνολο (...) Κάθε προσωπικότητα - αν είναι ένα μέγεθος πνευματικά υγιές -πρέπει να τείνει προς τον κόσμο και όχι από τον κόσμο. Αυτή είναι η θέση του μυθιστορήματος. Έχω το θάρρος να νομίσω πως το απέδειξα...".

«Η εφηβεία»

 

Είναι το δεύτερο (1913) της αυτοβιογραφικής Τριλογίας (Τα παιδικά χρόνια - Η Εφηβεία - Τα πανεπιστήμια μου) του μεγαλοφυούς συγγραφέα των προλετάριων που και τα τρία μέρη της αποτελούν ένα αδιαίρετο σύνολο. Μέσα απ' τις συμπληγάδες της ζωής εκείνης της περιόδου ένα παιδί αντιστέκεται με το ένστικτο του και με την ακατανίκητη ανθρωπιά του να διαφυλάξει την αξιοπρέπεια τη δική του και των άλλων.

 

Η ζωή του Γκόρκι είναι η αντανάκλαση της ζωής του ρώσικου λαού της εποχής εκείνης που αρνιόταν να υποκύψει στο δεσποτισμό.

 

Η Τριλογία δεν είναι μόνο απλή περιγραφή οδυνηρών προσωπικών αναμνήσεων, αλλά ξεπερνά την ιδιότυπη ατομική περίπτωση και δυναμώνει προοπτικά το μήνυμα της ανθρωπιάς όσο ο άνθρωπος συνειδητοποιεί την ανάγκη για αγώνα.

 

«Η ζωή ενός άχρηστου ανθρώπου»

Σχετικά με το συγκλονιστικό αυτό μυθιστόρημα, που η συγγραφή του κράτησε έξι ολόκληρους μήνες -Γενάρη 1907 μέχρι Ιούλιο-, ο Μαξίμ Γκόρκι σ' ένα γράμμα του έγραφε:

"Το θέμα μου είναι η ψυχολογία του χαφιέ, μια συνηθισμένη ψυχολογία ενός τρομαγμένου Ρώσου, που ζούσε με το φόβο. Γράφτηκε σύμφωνα με την αφήγηση του ήρωα, που υπηρέτησε σ' ένα τμήμα της Οχράνα και τις αυτοβιογραφικές σημειώσεις ενός συναδέλφου του".

«Η Μάνα»

"Η Μάνα" του Γκόρκι είναι το πασίγνωστο πρώτο μεγάλο πολιτικοκοινωνικό λογοτεχνικό έργο του, που τον καθιέρωσε σαν μεγάλο κλασικό σύγχρονο Ρώσο συγγραφέα. Χάρη σ' αυτό το έργο, που μεταφράστηκε και κυκλοφόρησε πλατιά σε όλον τον κόσμο, η φήμη και η αξία του πολύ γρήγορα ξεπέρασαν τα όρια της πατρίδας του.

 

Το μυθιστόρημα "Η Μάνα" δεν είναι ένα απλό συναισθηματικό ρομαντικό μυθιστόρημα. Είναι ένα ρωμαλέο δίδαγμα θάρρους και αυτοθυσίας: θάρρους στους αγώνες των εργαζομένων εναντίον της αδικίας και της εκμετάλλευσης, εναντίον της αυθαιρεσίας και της κοινωνικής αθλιότητας και συνειδητής αυτοθυσίας για τα ιδανικά της πανανθρώπινης δικαιοσύνης και ελευθερίας.

 

"Η Μάνα" είναι μια κραυγή εναντίον της βίας είναι ένα κήρυγμα ειρήνης και ανθρωπιάς, αλλά χωρίς συμβιβασμούς σε ό,τι αφορά στις αρχές.

«Τα παιδικά χρόνια»

Είναι το πρώτο μυθιστόρημα (1913) της αυτοβιογραφικής τριλογίας (Τα παιδικά χρόνια - Η Εφηβεία - Τα πανεπιστήμιά μου) του μεγαλοφυούς συγγραφέα, που και τα τρία μέρη της αποτελούν ένα αδιαίρετο σύνολο.

 

Περνώντας απ' τις συμπληγάδες της ζωής εκείνης της εποχής ένα παιδί αντιστέκεται με το ένστικτο του και με την ακατανίκητη ανθρωπιά του, για να διαφυλάξει την αξιοπρέπεια τη δική του και των άλλων. Η ζωή του Γκόρκι είναι η αντανάκλαση της ζωής του ρωσικού λαού της εποχής εκείνης, που αρνιόταν να υποκύψει στο δεσποτισμό.

 

Η τριλογία αυτή δεν είναι απλή περιγραφή οδυνηρών προσωπικών αναμνήσεων, αλλά ξεπερνά την ιδιότυπη ατομική περίπτωση και δυναμώνει το μήνυμα της ανθρωπιάς όσο ο άνθρωπος συνειδητοποιεί την ανάγκη για αγώνα.

 

«Τα πανεπιστήμιά μου. Το αφεντικό»

 

Είναι το τρίτο (1913) της αυτοβιογραφικής Τριλογίας (Τα παιδικά χρόνια - Η Εφηβεία - Τα πανεπιστήμια μου) του μεγαλοφυούς συγγραφέα των προλετάριων που και τα τρία μέρη της αποτελούν ένα αδιαίρετο σύνολο.

 

Μέσα απ' τις συμπληγάδες της ζωής εκείνης της περιόδου ένα παιδί αντιστέκεται με το ένστικτό του και με την ακατανίκητη ανθρωπιά του να διαφυλάξει την αξιοπρέπεια τη δική του και των άλλων.

 

Η ζωή του Γκόρκι είναι η αντανάκλαση της ζωής του ρώσικου λαού της εποχής εκείνης που αρνιόταν να υποκύψει στο δεσποτισμό.

 

Η Τριλογία δεν είναι μόνο απλή περιγραφή οδυνηρών προσωπικών αναμνήσεων, αλλά ξεπερνά την ιδιότυπη ατομική περίπτωση και δυναμώνει προοπτικά το μήνυμα της ανθρωπιάς όσο ο άνθρωπος συνειδητοποιεί την ανάγκη για αγώνα.

«Θωμάς Γκορντιέγιεφ»

 

Ο Θωμάς Γκορντιέγιεφ είναι ένας από τους πιο συμπαθείς ήρωες των λογοτεχνικών έργων του μεγάλου Γκόρκι. Ήταν πλουσιόπαιδο, μα από πολύ μικρός είδε την αδικία σε βάρος του φτωχού λαού, και όσες φορές του δόθηκε η ευκαιρία, από το σχολείο ακόμα, δε χάριζε κάστανα κανενός. Τα 'βαζε με τον πατέρα του, με το νονό του, είχε ανησυχίες, αναζητούσε λύσεις στα προβλήματα. Ακολούθησε σταθερή πορεία στον αγώνα του για το δίκιο του φτωχού ως τη μέρα που σε μια γιορτή κονταροχτυπήθηκε με την αστική εμπορική αφρόκρεμα της μικρής πόλης του ξεσκεπάζοντας όλες τις βρομιές της για να καταλήξει ένας αδέκαρος ελεύθερος σκοπευτής, ένας προφήτης που τα λεγόμενα του δεν άργησαν να βγουν σωστά...

 

 

 

Σύντομο βιογραφικό

 

Ο Μαξίμ Γκόρκι (ψευδώνυμο του Αλεξέι Μαξίμοβιτς Πεσκώφ) γεννήθηκε το 1868 στο Νίζνι-Νόβγκοροντ. Από το 1875 έως το 1893 άσκησε πολλά και διάφορα επαγγέλματα, αποκτώντας έτσι μια τεράστια πείρα των ανθρώπων και της ζωής, την οποία χρησιμοποίησε ήδη από τα πρώτα του κείμενα. Πρωτοεμφανίστηκε στο λογοτεχνικό χώρο με τη νουβέλα "Μακάρ Τσουντρά" το 1892. Ακολούθησαν τα έργα του "Η γριά Ιζεργκίλ", "Τσελκάς", "Είκοσι έξι και μία", "Βάριενκα Ολέσοβα", "Φομά Γκαρντέγιεφ", "Τα παιδικά μου χρόνια", "Τα πανεπιστήμιά μου" κ.ά. Μεταξύ των ετών 1907-1908 εκδόθηκε το μυθιστόρημά του "Η μάνα", που αποτέλεσε και τη βάση για το σενάριο της ομώνυμης κλασικής ταινίας του σοβιετικού κινηματογράφου. Η διεθνής απήχησή του επιβεβαιώθηκε και με τα θεατρικά έργα του που ακολούθησαν. Πασίγνωστα είναι τα έργα "Οι μικροαστοί", "Οι εχθροί", "Στο βυθό", "Οι παραμεριστές" κ.ά. Η σύλληψή του κατά την επανάσταση του 1905 προκάλεσε κύμα διαμαρτυριών σ' ολόκληρο τον κόσμο. Μετά την απελευθέρωσή του εγκαταστάθηκε στο Κάπρι της Ιταλίας. Το 1921, φεύγει από τη Ρωσία για να ζήσει στη Γερμανία και στο Σορέντο της Ιταλίας απ' όπου επιστρέφει, οριστικά πλέον, στην τότε Σοβιετική Ένωση το 1928. Καθιερώθηκε ως πρωτεργάτης της νέας σοβιετικής λογοτεχνίας και πέθανε στη Μόσχα